Η Αριστερά βγαίνει στο κλαρί

• Η πρόσφατη αντιπαράθεση ΚΚΕ- ΠαΣοΚ είναι ένα ακόμη κεφάλαιο μιας «δύσκολης» σχέσης που χρονολογείται από το βράδυ της 18ης Οκτωβρίου 1981

• Λ. ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ | ΤΟ ΒΗΜΑ, Κυριακή 25 Οκτωβρίου 2009

ΣΤΙΣ 11.30 το βράδυ της 18ης Οκτωβρίου 1981 ο τότε Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ Χαρίλαος Φλωράκης τηλεφώνησε στον ιδρυτή του ΠαΣοΚ και νικητή των εκλογών Ανδρέα Παπανδρέου για να τον συγχαρεί για τη μεγάλη νίκη του. «Ηταν μια καθαρή νίκη» του είπε. Εκείνος τον ευχαρίστησε λέγοντάς του: «Μη χαθείς, Χαρίλαε. Αύριο θα σε φωνάξω να αποφασίσουμε για την κυβέρνηση»! «Κι ακόμη περιμένω...» έλεγε ο ιστορικός ηγέτης του ΚΚΕ ύστερα από πολλά χρόνια δίχως να κρύβει την αποστροφή του για τον ρόλο που διαδραμάτισε μεταπολιτευτικά το ΠαΣοΚ. Λίγους μήνες αργότερα ο Χαρίλαος Φλωράκης ρωτήθηκε από δημοσιογράφους: «Εσείς δεν τη βλέπετε την Αλλαγή;» και εκείνος απάντησε: «Αλλαγές, φυσικά, βλέπω. Αλλαγή όμως όχι! Αν μάλιστα θέλετε να σας το κάνω λιανά αυτό που λέω, ευχαρίστως...». Τη δήλωση αυτή ο Ανδρέας Παπανδρέου δεν την προσπέρασε. Ετσι σε κάποια δεξίωση ξένης πρεσβείας όπου συναντήθηκαν, δεν δίστασε να του ζητήσει εξηγήσεις: «Ωστε έτσι, Χαρίλαε! Δεν βλέπεις Αλλαγή!». «Είναι μικροαλλαγές...» του απάντησε εκείνος ευθέως. Εκτοτε οι σχέσεις ανάμεσα στα δύο κόμματα κινούνταν μεταξύ σφύρας και άκμονος και όσο ο καιρός περνούσε τόσο οι δρόμοι τους χωρίζονταν, με αποκορύφωμα το αποκαλούμενο «βρώμικο ΄89», όταν με τη συναίνεση του τότε ενιαίου Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου, στον οποίο κεντρικό πολιτικό ρόλο διαδραμάτιζαν το ΚΚΕ από κοινού με την τότε ΕΑΡ του κ. Λ. Κύρκου, ο Ανδρέας Παπανδρέου παραπέμφθηκε στο Ειδικό Δικαστήριο.

Για το ΚΚΕ τα χρόνια της διακυβέρνησης της χώρας από το σοσιαλδημοκρατικό ΠαΣοΚ ήταν χρόνια δοκιμασίας, τόσο στο ευρύτερο πολιτικό πεδίο όσο και στο εσωτερικό του, διχάζοντας κάποιες φορές τα μέλη και τα στελέχη του ως προς το τι στάση έπρεπε να τηρήσει έναντι ενός κόμματος το οποίο ήλθε με πρωτοφανή δυναμική στα πράγματα το 1981, χρησιμοποιώντας θέσεις και συνθήματα της Αριστεράς (από το «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο» ως το «Εξω οι βάσεις του θανάτου»). Παρά τις παλινωδίες, η στάση του ήταν σκληρή με αποκορύφωμα την περίοδο Σημίτη.

Παρόμοια εικόνα σχηματίζεται και τώρα, παρά το γεγονός ότι το κυβερνών κόμμα υπό τον κ. Γ. Παπανδρέου βρίσκεται στην εξουσία μόλις τρεις εβδομάδες, κάτι που προκαλεί τις έντονες αντιδράσεις του ΠαΣοΚ. Χαρακτηριστική ήταν η αντίδραση του Πρωθυπουργού κατά τη δευτερολογία του στη Βουλή με την ευκαιρία των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησής του και αφού το κόμμα του είχε ακούσει τα εξ αμάξης από τους βουλευτές του ΚΚΕ καθ΄ όλη τη διάρκεια της τριήμερης συζήτησης.

Ο κ. Παπανδρέου χαρακτήρισε αξιοπερίεργη τη στάση του Περισσού, ο οποίος, όπως ανέφερε, «εξήγγειλε με το “καλημέρα” όσες κινητοποιήσεις δεν έκανε τα τελευταία πέντε χρόνια». Είχε προηγηθεί η δηκτική δήλωση της Γενικής Γραμματέως του ΚΚΕ κυρίας Αλέκας Παπαρήγα, ότι «δυστυχώς ή ευτυχώς- όπως το πάρει κανείς - εμείς δεν μπορούμε να δηλώσουμε στην κυβέρνηση ότι θα ασκήσουμε πίεση ούτως ώστε να πραγματοποιήσει τα θετικά που υπόσχεται, γιατί δεν βρίσκουμε καμία θετική ουσιαστική υπόσχεση προς τον λαό». Για την ίδια άλλωστε είναι ξεκάθαρο: «Διαφωνούμε ριζικά με όλη την προγραμματική κατεύθυνση της κυβέρνησης». Οπως επισήμανε μάλιστα «η νέα κυβέρνηση του ΠαΣοΚ δεν είναι εντελώς καινούργια, ούτε προήλθε από παρθενογένεση, αλλά είναι συνέχεια των κυβερνήσεων του ΠαΣοΚ που γνωρίσαμε και, αν θέλετε, συνέχεια και της αξιωματικής αντιπολίτευσης που γνωρίσαμε τα προηγούμενα χρόνια».

«Τι ΠαΣοΚ, τι Δεξιά»

Το ΚΚΕτόσο με τις πρώτες κινητοποιήσεις που εξήγγειλε όσο και με τις διακηρύξεις του για το τι προτίθεται να πράξει, αλλά και με την κριτική που ήδη ασκεί στη νέα κυβέρνηση, δείχνει ότι θα κινηθεί σε ρότα ταύτισης της πολιτικής του ΠαΣοΚ με αυτή της ΝΔ. Το παλαιότερο «τι ΠαΣοΚ, τι Δεξιά» είναι ο άξονας του Περισσού, ο οποίος στις βολές που δέχεται για επίδειξη πρωτοφανούς αντιπολιτευτικής διάθεσης έναντι του κυβερνώντος κόμματος σε αντίθεση με όσα έπραξε επί ΝΔ, απαντά ότι «εμείς θα σας παλέψουμε, όπως παλέψαμε κι εκείνους». Η κυρία Παπαρήγα μάλιστα κατηγορεί το ΠαΣοΚ ότι κάνει «εμπόριο φόβου και ελπίδων», γνωρίζοντας ότι «ο λαός εδώ και χρόνια έχει αποκτήσει μειωμένες απαιτήσεις απέναντι στην εκάστοτε κυβέρνηση».

Για τον Περισσό η πολιτική του ΠαΣοΚ κινείται σε «αντιλαϊκή κατεύθυνση στη βάση των ευρωατλαντικών επιταγών», προβάλλοντας ένα «φιλολαϊκό πρόσωπο-βιτρίνα για να περάσει πολιτικές υπέρ του μεγάλου κεφαλαίου». Μετά το μειωμένο εκλογικό ποσοστό που έλαβε το ΚΚΕ στις πρόσφατες εκλογές, έχει έναν επιπλέον λόγο να προετοιμάζεται για έναν ανηλεή «πόλεμο» κατά του ΠαΣοΚ, καθώς ιστορικά έχει πληρώσει ακριβά τη «συνύπαρξη» μαζί του στην πολιτική σκακιέρα (από την εποχή του αλήστου μνήμης «ΠαΣοΚ και λοιπές δημοκρατικές δυνάμεις»).

Σε ιδεολογικό επίπεδο δε, για το ΚΚΕ η σοσιαλδημοκρατία συνιστά τροχοπέδη έναντι της ριζοσπαστικοποίησης του λαϊκού κινήματος, καθώς θεωρεί ότι «με το φιλολαϊκό προσωπείο που επιδεικνύει μπορεί πιο εύκολα να καλλιεργήσει αυταπάτες στους εργαζομένους και να εγκλωβίσει συνειδήσεις».

Οι «ανοιχτοί λογαριασμοί»

Υπάρχουν εξάλλου και οι ανοιχτοί λογαριασμοί με την ηγεσία του ΠαΣοΚ η οποία διά του κ. Θ. Πάγκαλου έχει εξαπολύσει εδώ και καιρό επίθεση κατά του Περισσού όσον αφορά τα οικονομικά του. Μάλιστα την επομένη κιόλας ημέρα μετά την ολοκλήρωση των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης, ξέσπασε (στο Μega) καβγάς ανάμεσα στον κ. Πάγκαλο και τη βουλευτή του ΚΚΕ κυρία Λιάνα Κανέλλη, δίνοντας ένα ακόμη δείγμα του τι πρόκειται να επακολουθήσει ανάμεσα στα δύο κόμματα. Με αφορμή τη θέση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης περί πλήρους διαφάνειας για τα οικονομικά των κομμάτων τα οποία θα ελέγχονται από επιθεωρητές, η κυρία Κανέλλη του είπε: «Αν εκλαμβάνετε ότι εμείς εκλάβαμε ως απειλή αυτό, είσαστε γελασμένος» προσθέτοντας ότι «τη διαφάνεια που έχει στα οικονομικά του το ΚΚΕ δεν θα τη βρείτε στα μπακαλόχαρτα της πρώην Χαριλάου Τρικούπη και νυν Ιπποκράτους». «Το επόμενο βήμα είναι να ζητήσετε την εξαφάνισή μου, πράγμα το οποίο είναι λίγο δύσκολο βέβαια» της απάντησε ο κ. Πάγκαλος, ενώ η θορυβώδης βουλευτής συνέχισε: «Για να εξαφανιστείτε πρέπει να σας πάρει ο αέρας σαν τη σημαία στα Ιμια».

Οι τριγωνικές σχέσεις

Ωστόσο οι σχέσεις του ΚΚΕ με το ΠαΣοΚ αποκτούν ένα τριγωνικό σχήμα, καθώς ανάμεσά τους «παρεισφρύει» και ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος κινείται σε άλλο μήκος κύματος. Μάλιστα έδωσε με τις τοποθετήσεις των βουλευτών του κατά τη συζήτηση των προγραμματικών δηλώσεων της κυβέρνησης την αίσθηση ότι υπάρχει μια περίοδος χάριτος για το ΠαΣοΚ.

Ο πρόεδρος της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ κ. Αλ. Τσίπρας είπε χαρακτηριστικά στην παρθενική ομιλία του ότι «θα είμαστε εδώ για να ελέγχουμε το κυβερνητικό έργο από θέση αριστερής προγραμματικής αντιπολίτευσης» , κάτι που συγκράτησε ο κ. Παπανδρέου υπενθυμίζοντας στη δευτερολογία του «την πάγια θέση μας για προγραμματικές συγκλίσεις» . Ο κ. Τσίπρας απευθυνόμενος προς τον Πρωθυπουργό του είπε ότι «έχετε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να αποδείξετε ότι είστε ειλικρινείς όταν λέτε, όταν λέγατε, ότι είστε διατεθειμένοι για μεγάλες ρήξεις και τομές προκειμένου να προασπίσετε το δημόσιο συμφέρον». «Κάντε το και θα έχετε μαζί σας την πλειοψηφία των πολιτών και της κοινωνίας να το υποστηρίζει και πρώτα εμείς θα το χαιρετίσουμε» κατέληξε δίνοντας το στίγμα των- καταρχήν- προθέσεών του. Για το ΚΚΕ η στάση αυτή συνιστά «πλήρη ευθυγράμμιση με τη σοσιαλδημοκρατική στρατηγική» και ως εκ τούτου η αντιπαράθεσή του με την «αντίπερα όχθη» του ΣΥΡΙΖΑ αναμένεται εφεξής να σφραγιστεί από τη στάση του έναντι του ΠαΣοΚ.