Φόροι εντός, δεσμεύσεις εκτός

• Νέα φορολογικά κλιμάκια, πάγωμα δανείων και σύγκρουση της κυβέρνησης με επαγγελματίες, στη σκιά της ύφεσης και της διαπραγμάτευσης με την Ε.Ε.

Τις δεσμεύσεις για αναδιανομή των εισοδημάτων, «επανεκκίνηση» της οικονομίας, περιορισμό της ανεργίας και συγκράτηση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων καλείται να εκπληρώσει η ελληνική κυβέρνηση, η οποία καταθέτει την επόμενη εβδομάδα το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2010.

Βασικό εργαλείο για την αναδιανομή θα είναι το νέο φορολογικό νομοσχέδιο. Μέσα από τις αλλαγές (τροποποίηση συντελεστών και καθιέρωση νέων κλιμακίων), θα επιχειρηθεί να ελαφρυνθούν τα χαμηλά εισοδήματα και ταυτόχρονα να αυξηθούν τα έσοδα, με τη μετακύλιση του φόρων στους έχοντες.

Ο πήχης της φορολογίας φαίνεται να μπαίνει στος ύψος των 50.000 ευρώ ετησίως.

Θα υπάρξει, όμως, κι ένα ενδιάμεσο κλιμάκιο από τις 30.000 έως τις 50.000 ευρώ. Η κυβέρνηση εξετάζει πάντως το ενδεχόμενο να διατηρήσει τον ανώτατο συντελεστή στο 40% αλλά να τον εφαρμόσει από τις 50.000 και όχι από τις 75.000, όπως ισχύει σήμερα.

Ο επόμενος στόχος

Για τα εισοδήματα κάτω των 50.000 ευρώ δεν αναμένεται να υπάρξει επιβάρυνση, ενώ οι κάτω των 30.000 ευρώ αναμένεται να έχουν και όφελος.

*Επιβάρυνση των μεγάλων εισοδημάτων θα υπάρξει με δύο ακόμη τρόπους:

* Την ένταξη των περισσότερων εισοδημάτων στη φορολογική κλίμακα. Μερίσματα, μπόνους, υπερωρίες κ.λπ., δεν θα φορολογούνται αυτοτελώς, με συντελεστές της τάξεως του 20-35% αλλά με βάση την κλίμακα, η οποία θα προβλέπει φόρο έως και 40%.

* Την κατάργηση ή το ψαλίδισμα απαλλαγών όπως η έκπτωση των αποδείξεων, που θεσπίστηκε από τον Γ. Αλογοσκούφη ως μέτρο πάταξης της φοροδιαφυγής. Το μέτρο δεν απέφερε τα αναμενόμενα έσοδα, ενώ προσέφερε στα υψηλά εισοδήματα την ευκαιρία να μειώνουν τον ετήσιο φόρο ακόμη και κατά 8.000 ευρώ.

*Πρόσθετα έσοδα, παράλληλα με την προαναφερθείσα κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης, εξασφαλίζει και η επαναφορά των αντικειμενικών κριτηρίων. Και τα δύο αυτά μέτρα θα υποχρεώσουν την κυβέρνηση να ανοίξει μέτωπο με ισχυρές κοινωνικές ομάδες. Για παράδειγμα, η κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης «αγγίζει» εφοριακούς και τελωνειακούς, που «κρατούν» τα έσοδα του κράτους. Η φορολόγηση όλων των κοινωνικών ομάδων με τη λογιστική μέθοδο πλήττει ιδιοκτήτες ταξί και φορτηγών, καθώς και μηχανικούς και αρχιτέκτονες. Οσο για την επαναφορά των αντικειμενικών κριτηρίων, αυτή βάζει κυρίως στο στόχαστρο δικηγόρους, γιατρούς και γενικότερα τους ελεύθερους επαγγελματίες.

*Ο δρόμος για την επανεκκίνηση της οικονομίας περνάει αναγκαστικά και μέσα από μια διαδικασία σύγκρουσης με τις τράπεζες. Ηδη, οι εξαγγελίες για προστασία των υπό χρεοκοπία νοικοκυριών, για κατάργηση των καταχρηστικών τραπεζικών χρεώσεων αλλά και για πάγωμα των δανείων, έχει προκαλέσει υπόγειες συγκρούσεις (αναλυτικό ρεπορτάζ στην «Οικονομία»).

*Από το μέτωπο της ανεργίας, πάντως, τα νέα δεν είναι καθόλου ευχάριστα για την κυβέρνηση. Οι έρευνες κάνουν λόγο για πραγματική ανεργία της τάξεως του 15,6% (αν συνυπολογιστούν οι συμβάσεις stage, η λανθάνουσα ανεργία και οι μερικώς απασχολούμενοι), αντί για 9,6% που ανακοινώνει η ΕΣΥΕ. Στο υπουργείο Εργασίας έχουν ήδη προβλέψεις για αύξηση της ανεργίας το 2010.

Υποσχέσεις στις Βρυξέλλες

*Η προσπάθεια για την επαναφορά των δημοσιονομικών μεγεθών σε κανονική τροχιά ξεκινάει από... τώρα. Οι δεσμεύσεις που θα αναληφθούν απέναντι στην Ε.Ε. πρέπει να τηρηθούν απαρέγκλιτα. Το μήνυμα αξιοπιστίας προς τις Βρυξέλλες, για το οποίο μίλησε ο Γιώργος Παπανδρέου την Παρασκευή μετά την ολοκλήρωση της συνόδου κορυφής, δημιουργεί συγκεκριμένες υποχρεώσεις:

1.- Να μην ξεφύγει το έλλειμμα του 2009 πάνω από το 12,5%, που αποτελεί και επίσημο στόχο για φέτος, ώστε να μην επιβεβαιωθούν οι φόβοι για έλλειμμα στο 13-14%. Από αυτό άλλωστε θα κριθούν οι διαπραγματεύσεις για παράταση στο χρόνο μείωσης του δημοσιονομικού ελλείμματος (η σχετική απόφαση θα ληφθεί τον Φεβρουάριο ή το Μάρτιο του 2010).

2.- Να τηρηθούν απαρέγκλιτα οι δεσμεύσεις που θα αναληφθούν για μείωση του ελλείμματος στο 9,5% μέσα στο 2010. Αυτό μεταφράζεται σε εξοικονόμηση 7-7,5 δισ. ευρώ. Οι Βρυξέλλες και οι διεθνείς αγορές περιμένουν θετικά δείγματα γραφής από το πρώτο κιόλας τρίμηνο της νέας χρονιάς. Ο στόχος δεν είναι εύκολος. Μέσα σε λίγες εβδομάδες πρέπει να ανασυγκροτηθεί ο διαλυμένος φοροεισπρακτικός μηχανισμός και να αποδώσει το πρόγραμμα συγκράτησης δαπανών. Ταυτόχρονα, θα πρέπει να εισρεύσει χρήμα στην αγορά.

3.- Να ξεκινήσει το πρόγραμμα «επιθετικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων», για τις οποίες έχει ήδη δεσμευτεί ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου στον επίτροπο Χ. Αλμούνια. Στις Βρυξέλλες περιμένουν απαντήσεις για το τι θα πράξει η ελληνική κυβέρνηση με το Ασφαλιστικό, την απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων αλλά και τη ρύθμιση της αγοράς εργασίας.

• Των ΘΑΝΟΥ ΤΣΙΡΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΚΑΔΔΑ
• Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2009