Ύφεσης συνέχεια και έλλειμμα 9,4% στον προϋπολογισμό του 2010. Αυξημένοι φόροι-μειωμένες δαπάνες

Eurokinissi

Ο πρωθυπουργός, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και ο υπουργός Οικονομικών στο Υπουργικό Συμβούλιο

Ο προϋπολογισμός του 2010 είναι η αφετηρία μιας μεγάλης προσπάθειας για την ανάταξη της οικονομίας, την αναδιανομή του πλούτου και το νοικοκύρεμα των δημόσιων οικονομικών δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Παπακωνσταντίνου, παρουσιάζοντας το προσχέδιο στο Υπουργικό Συμβούλιο.

Tο προσχέδιο του προϋπολογισμού θα συζητηθεί σε τρεις συνεδριάσεις στη Βουλή, δύο την Τετάρτη 11 Νοεμβρίου και μία μία την Πέμπτη 19 Νοεμβρίου.

Στην εισαγωγική του ομιλία ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου περιέγραψε με τα πιο μελανά χρώματα την κατάσταση της οικονομίας, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση αγωνίζεται να σώσει τη χώρα από τη χρεοκοπία.

Ο κ. Παπανδρέου ανέφερε ότι από τον επόμενο χρόνο θα υπάρξει αλλαγή του τρόπου κατάρτισης του προϋπολογισμού, ενώ για τον προϋπολογισμό του 2010 τόνισε ότι γίνεται ένα αποφασιστικό βήμα προς το αύριο και επέμεινε στο ότι η κυβέρνηση δεν θα αποστεί από τις προεκλογικές της δεσμεύσεις, ούτε θα υπαναχωρήσει από το στόχο της αναδιανομής του εισοδήματος.

«Και όλα αυτά, παρά το γεγονός ότι η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη από αυτή που αναγνώρισε η Νέα Δημοκρατία προεκλογικά» τόνισε.

Επίσης ανέφερε ότι το ΠΑΣΟΚ έσπασε το μύθο ότι τίποτα δεν αλλάζει σε αυτή τη χώρα και χαρακτήρισε ιστορική την αλλαγή στη δομή της κυβέρνησης, στην οποία, όπως είπε, αναφέρθηκε στην ομιλία του και ο ΓΓ του ΟΗΕ.

Ο πρωθυπουργός εξέφρασε την ικανοποίησή του και για το γεγονός ότι οι υπουργοί συνεργάστηκαν αρμονικά με τον αρμόδιο υπουργό Οικονομίας για την κατάρτιση του προϋπολογισμού, και πρόσθεσε ότι με τον ίδιο τρόπο, ενωμένοι, θα προχωρούμε, διότι, όπως τόνισε, «κυβερνούμε με τους πολίτες για τους πολίτες».

Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου τόνισε ότι υλοποιούνται στο έπακρο οι προεκλογικές υποσχέσεις του ΠΑΣΟΚ: Ενισχύονται οι ασθενέστερες οικονομικά τάξεις, αυξάνονται οι πόροι για την Παιδεία κατά 1 δισ. ευρώ, προβλέπονται οι πιστώσεις για την πρόσληψη 3.000 στο ΕΣΥ, αυξάνονται τα επιδόματα ανεργίας, κλπ.

Ο υπουργός τόνισε ότι ο προϋπολογισμός συντάχθηκε κάτω από εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες με την ελληνική οικονομία να είναι σε ύφεση, το έλλειμμα στο 12,7% του ΑΕΠ, το δημόσιο χρέος στα 300 δισ. ευρώ, τις δαπάνες να έχουν εκτροχιαστεί και τα έσοδα να έχουν καταρρεύσει.

Tόνισε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης το 2010 θα κινηθεί στο -0,3%. Στόχος του προϋπολογισμού είναι να μειωθεί το έλλειμμα στο 9,4% επί του ΑΕΠ.

Τα στοιχεία του προϋπολογισμού

Σύμφωνα με το προσχέδιο, τα καθαρά έσοδα του προϋπολογισμού 2010 προβλέπεται να διαμορφωθούν στο ύψος των 57.510 εκατ. ευρώ και σύμφωνα με την πρόβλεψη αυτή τα έσοδα διαμορφώνονται στο 23,5% του ΑΕΠ από το 21,4% του έτους 2009. Tα φορολογικά έσοδα θα αυξηθούν κατά 3,65 δισ. ευρώ (αύξηση 7,2%) και θα ανέλθουν στα 54,225 δισ. ευρώ από 50,570 δισ. ευρώ το 2009. H αύξηση θα προέλθει από τη φορολογική πολιτική που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση το 2010 βασικές συνιστώσες της οποίας είναι:

* Η εφαρμογή ενιαίας τιμαριθμοποιημένης προοδευτικής κλίμακας φυσικών προσώπων.
* Η φορολόγηση των διανεμόμενων κερδών (μερισμάτων) με βάση τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων μετά την αφαίρεση του φόρου που έχει παρακρατηθεί κατά τη διανομή του μερίσματος καθώς και του ποσού που του αναλογεί και έχει αποδοθεί από την εταιρεία ως φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων.
* Η φορολόγηση με χαμηλό συντελεστή των αδιανέμητων κερδών των επιχειρήσεων για προώθηση των επενδύσεων.
* Η φορολόγηση των συναλλαγών με εξωχώριες (οφ σορ) εταιρίες φορολογικών παραδείσων.
* Η κατάργηση των χαριστικών φοροαπαλλαγών.
* Η αναμόρφωση της φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών.
* Η έκτακτη αύξηση του συντελεστή του ΕΤΑΚ για το το έτος 2009 ως κοινωνική συνεισφορά της μεγάλης ακίνητης περιουσίας.
* Η αντικατάσταση του ΕΤΑΚ από το 2010 με προοδευτική φορολόγηση της μεγάλης ακίνητης περιουσίας χωρίς εξαιρέσεις.
* Η επιβολή έκτακτης εφάπαξ εισφοράς κοινωνικής ευθύνης στις επιχειρήσεις με μεγάλη κερδοφορία για τη χρήση του 2008.
* Η αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ στους αγρότες για πωλήσεις προϊόντων ζωικής και φυτικής παραγωγής από 7% σε 11%
* Η επιτάχυνση της διαδικασίας είσπραξης των φόρων και ανείσπρακτων οφειλών προς το δημόσιο.

Στην αύξηση των εσόδων αναμένεται να συμβάλουν μια σειρά από φορολογικά μέτρα που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια του έτους φέτος από την προηγούμενη κυβέρνηση. Έτσι προβλέπεται αύξηση των εσόδων από την πλήρη απόδοση της αναπροσαρμογής από 26/6/2009 του ειδικού φόρου κατανάλωσης στην αμόλυβδη βενζίνη από την πλήρη απόδοση της αναπροσαρμογής του τέλους συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας και της επιβολής τέλους στα καρτοκινητά τηλέφωνα. Οι γενικές κατηγορίες εσόδων από τις οποίες θα προέλθει η αύξηση των φορολογικών εσόδων το 2010 κατά 3,7 δισ. ευρώ είναι οι ακόλουθες:

* Η ενεργοποίηση των μηχανισμών για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής από την οποία εκτιμάται ότι θα προέλθουν 1,2 δισ. ευρώ.
* Το νέο πλαίσιο φορολόγησης των εισοδημάτων και της περιουσίας αλλά και από τις αυξήσεις σε ορισμένους ειδικούς φόρους κατανάλωσης όπως σε ποτά και τσιγάρα από τα οποία θα προέλθουν συνολικά 1,5 δισ. ευρώ.
* Την έκτακτη εισφορά κοινωνικής ευθύνης από τις πολύ κερδοφόρες επιχειρήσεις για τη μεγάλη ακίνητη περιουσία από τις οποίες θα εισπραχθεί ένα (1) δισ. ευρώ προκειμένου να καταβληθεί η χορήγηση του έκτακτου επιδόματος Αλληλεγγύης.

Τα έσοδα από τους άμεσους φόρους αναμένεται να αυξηθούν κατά 8,9% και να ανέλθουν στα 23,725 δισ. ευρώ από 21,785 δισ. ευρώ φέτος. Τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος θα αυξηθούν κατά 3,5% και θα ανέλθουν σε 17,375 δισ. ευρώ από 16,790 δισ. ευρώ φέτος. Στα φυσικά πρόσωπα η αύξηση θα είναι 4,4% και τα έσοδα που υπολογίζεται να εισπραχθούν θα ανέλθουν στα 11,4 δισ. ευρώ από 10,920 δισ. ευρώ φέτος.

Στα νομικά πρόσωπα προβλέπεται μείωση των εσόδων κατά 7,2% τα οποία και θα ανέλθουν στα 3,525 δισ. ευρώ από 3,8 δισ. ευρώ φέτος. Τα έσοδα από τους φόρους στην περιουσία προβλέπεται να αυξηθούν κατά 82,1% και θα ανέλθουν στα 865 εκατ. ευρώ από 475 εκατ. ευρώ φέτος. Τα έσοδα από τους άμεσους φόρους παρελθόντων οικονομικών ετών θα αυξηθούν κατά 4,8% και θα ανέλθουν σε 2,725 δισ. ευρώ από 2,6 δισ. ευρώ φέτος.

Ακόμη συμβολή στην ενίσχυση των εσόδων αυτών θα έχει η είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο καθώς και η έκτακτη εισφορά που θα κληθούν να πληρώσουν οι επιχειρήσεις και οι ιδιοκτήτες μεγάλης ακίνητης περιουσίας. Τα έσοδα από τους έμμεσους φόρους προβλέπεται να αυξηθούν κατά 6% και να ανέλθουν στα 30,5 δισ. ευρώ από 28,785 δισ. ευρώ φέτος.

Τα έσοδα από τους φόρους συναλλαγών θα αυξηθούν κατά 4,1% και θα ανέλθουν σε 18,472 δισ. ευρώ από 17,741 δισ. ευρώ φέτος. Τα έσοδα από ΦΠΑ θα αυξηθούν κατά 5% και θα ανέλθουν στα 17,315 δισ. ευρώ από 16,446 δισ. ευρώ φέτος. Αξιοσημείωτο είναι ότι αύξηση 10,2% προβλέπεται στα έσοδα από το ΦΠΑ στον καπνό που θα προέλθει κυρίως από την αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα τσιγάρα.

Τα συνολικά έσοδα από τους φόρους κατανάλωσης προβλέπεται να αυξηθούν κατά 8% και να ανέλθουν στα 11,066 δισ. ευρώ από 10,174 δισ. ευρώ φέτος.

Σε αυτούς περιλαμβάνονται και τα έσοδα από τα τέλη κυκλοφορίας οχημάτων που προβλέπεται να αυξηθούν κατά 4% και να ανέλθουν στα 1,6 δισ. ευρώ από 5,33 δισ. ευρώ φέτος.

Οι συνολικές (πλην χρεολυσίων) δαπάνες περιορίζονται στο 31,1% του ΑΕΠ από το 33,7% του 2009.

Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες, οι συνολικές πιστώσεις προβλέπεται να διαμορφωθούν στο 28,8% του ΑΕΠ το 2010 από το 29,7% του 2009 και αυτό παρά το γεγονός ότι στις πρωτογενείς δαπάνες περιλαμβάνονται και πιστώσεις, ύψους 2.120 εκατ. ευρώ για τη χρηματοδότηση των μέτρων της κοινωνικής και αναπτυξιακής πολιτικής, αλλά και τις αυξημένες δαπάνες για τόκους.

Παράλληλα, δόθηκε έμφαση στον περιορισμό των δαπανών (μετακινήσεις, προμήθειες, δημόσιες σχέσεις, λειτουργικές δαπάνες) και των λοιπών παροχών (υπερωρίες, συμμετοχή σε επιτροπές και συμβούλια). Οι δαπάνες αυτές είναι μειωμένες κατά 910 εκατ. ευρώ σε σχέση με τις εκτιμήσεις του 2009.

Αποδοχές - Συντάξεις

Οι δαπάνες αποδοχών και συντάξεων το 2010 θα αυξηθούν κατά 3,5%. Υπενθυμίζεται ότι αποτελούν περίπου το 45,9% των πρωτογενών δαπανών. Η κατά 3,5% αύξηση των δαπανών και των συντάξεων οφείλεται:

* στην εισοδηματική πολιτική του έτους 2010, η οποία προβλέπει αυξήσεις πάνω από τον πληθωρισμό
* στη μισθολογική εξέλιξη του προσωπικού
* στις δαπάνες που θα προκύψουν από τις νέες προσλήψεις ιατρικού, νοσηλευτικού, εκπαιδευτικού προσωπικού και αστυνομικών
* στην αύξηση των συντάξεων, λόγω εισοδηματικής πολιτικής των νέων συνταξιοδοτικών ρυθμίσεων και των νέων συνταξιούχων

Επενδύσεις

Το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων 2010 καλείται να οδηγήσει τη χώρα, σύμφωνα με το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού 2010 στην έξοδο από την κρίση, στο πλαίσιο μιας νέας αναπτυξιακής στρατηγικής. Οι δαπάνες του προγράμματος προβλέπεται να φτάσουν τα 10.300 εκατ. ευρώ (αύξηση κατά 8,4% σε σχέση με το 2009). Οι δαπάνες αυτές αντιπροσωπεύουν το 4,2% του ΑΕΠ και κατανέμονται σε 6.950 εκατ. ευρώ για την προώθηση των έργων που συγχρηματοδοτούνται από πόρους της ΕΕ και σε 3.350 εκατ. ευρώ για έργα που θα χρηματοδοτηθούν αποκλειστικά από εθνικούς πόρους. Μέσω του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων θα ενισχυθούν οι τομείς της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, της υγείας και της πρόνοιας, της βιομηχανίας και της βιοτεχνίας, των μεγάλων έργων υποδομών και τα έργα υποδομών των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης α' βαθμού όλης της χώρας.

Χρέος

Το χρέος της κεντρικής κυβέρνησης στο τέλος του 2009 εκτιμάται ότι θα ανέλθει στα 300.800 εκατ. ευρώ ή 125,3% του ΑΕΠ έναντι των 262.071 εκατ. ευρώ ή 109,6% του ΑΕΠ το 2008. Σύμφωνα με το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού 2010 το ύψος του χρέους της κεντρικής κυβέρνησης για το 2010 προβλέπεται να διαμορφωθεί στα 326.305 εκατ. ευρώ ή 133,6% του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 8,3 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι του 2009. Σε ό,τι αφορά το χρέος της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να διαμορφωθεί στα 294.950 εκατ. ευρώ (120,8% του ΑΕΠ) έναντι των 272.300 εκατ. ευρώ (113,4% του ΑΕΠ). Οι δαπάνες για τόκους του χρέους της κεντρικής κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ προβλέπεται να φτάσουν στο 5,3% έναντι του 5,1% που ήταν το 2009 και του 4,7% που ήταν το 2008.

Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ