Τέρμα οι «παράτες» στο ασφαλιστικό

• Tου Θανου Oικονομοπουλου, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 22/11/2009

«Βόμβα στα θεμέλια της κοινωνίας»: ο συνήθης χαρακτηρισμός του ασφαλιστικού προβλήματος που αντιμετωπίζει η χώρα τα... τελευταία, τουλάχιστον, 40 χρόνια. Ενα πρόβλημα που κάθε χρόνος που περνάει επιδεινώνεται με γεωμετρική πρόοδο, χωρίς αυτό να σημαίνει πως με τους ίδιους ρυθμούς αυξάνεται και η αγωνία, η ευαισθησία, η αποφασιστικότητα να υπάρξει κάποια ουσιαστική διαδικασία λύσης, τόσο της υπεύθυνης πολιτείας όσο όμως και της κοινωνίας, όλων μας δηλαδή, που θα ’ναι και αυτή που θα κληθεί κάποια στιγμή (όχι τόσο μακρινή...) να πληρώσει τα σπασμένα. Για τα οποία, άλλωστε, όλοι έχουμε ευθύνες...

«Βόμβα στα θεμέλια της κοινωνίας», σε επίπεδο ουσίας του προβλήματος, «καυτή πατάτα», σε επίπεδο υπεύθυνης πολιτικής διαχείρισης του προβλήματος, που σχεδόν κάθε κυβέρνηση τον περίπου τελευταίο μισό αιώνα (ακόμη και εκείνων της χούντας συμπεριλαμβανομένων, που υποτίθεται δεν είχαν την έγνοια του πολιτικού κόστους – σωστή επί των διαπιστώσεων πλην στα... αζήτητα ως προς τις λύσεις που πρότεινε τότε η «μελέτη Πάτρα») προσπαθούσε είτε να πετάξει από τα χέρια της «στους επόμενους» είτε να την χειριστεί με το μικρότερο δυνατόν κόστος. Εστω και αν η εν όλω ή εν μέρει αναβολή ουσιαστικής αντιμετώπισης του προβλήματος σώρευε γεωμετρικά και άλλες προβληματικές παραμέτρους...

Οποια επέμβαση επιχειρήθηκε, στην πραγματικότητα, δεν ήταν παρά «πασάλειμμα» που απέβλεπε στο να αποτρέψει την επί θύραις κατάρρευση, να δώσει κάποια «ανάσα» στο σύστημα (λίγων χρόνων στην καλύτερη περίπτωση), να δοθεί η εντύπωση πως «κάποιοι κάτι τόλμησαν», δίχως όμως πραγματικά να «σπάσουν αβγά» (όσα χρειάζονταν, τουλάχιστον...), με αποτέλεσμα να μην γίνει ποτέ η «ομελέτα». Μικρή παράταση έδωσε η «μεταρρύθμιση» Σουφλιά - Σιούφα, των αρχών του ’90, γι’ αυτό και χρειάστηκε το «μικρό ασφαλιστικό» του 1998 επί υπουργίας Παπαϊωάννου (μετά το... «σοκ» της περίφημης «έκθεσης Σπράου»), που και αυτό οδήγησε στη «μεταρρύθμιση» Ρέππα του 2002, αφού είχε προηγηθεί ο... σεισμός που λίγο έλειψε να ρίξει την κυβέρνηση Σημίτη του «μεγάλου πακέτου» Γιαννίτση. Και έπειτα, με γαλάζια διακυβέρνηση, ήρθε η «μεταρρύθμιση» Μαγγίνα - Πετραλιά του 2007-2008. Για να προκύψει πάλι η επιτακτική ανάγκη να... ξανανοίξει ο «διάλογος» (οτιδήποτε και αν σημαίνει αυτό στη νεοελληνική πραγματικότητα...) για το ασφαλιστικό, που «ξαφνικά» ανακαλύφθηκε ότι θα... εκπνεύσει κάμποσα χρόνια νωρίτερα απ’ όσο «αισιόδοξα» αρχικά προέβλεπαν οι εμπνευστές κάθε «σωτήριας μεταρρύθμισης»!

Για διάρκεια «30 ετών» μιλούσαν στη «μεταρρύθμιση Ρέππα» (που δεν ήταν τίποτε άλλο από μια πολιτική προσπάθεια διαχείρισης της κραυγαλέας υπαναχώρησης από τη σκληρή αλλά πλησιέστερη στα πραγματικά προβλήματα «πρόταση Γιαννίτση»), για «αντοχή» μέχρι το 2025 επέμεναν οι εμπνευστές της τελευταίας «γαλάζιας» απόπειρας διαχείρισης του ασφαλιστικού. Και να που τώρα, πάλι, προκύπτει επιτακτική η ανάγκη μιας ακόμη «ριζικής αλλαγής» του ασφαλιστικού, όχι επειδή αυτό επιβάλλουν οι τεχνοκράτες της Ε.Ε. στο πλαίσιο των διαρθρωτικών αλλαγών που πρέπει να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε τα δημοσιονομικά μας χάλια, αλλά επειδή το σύστημα, με τα σημερινά δεδομένα του, θα καταρρεύσει «αύριο». Επειδή δεν αντέχουμε να αφιερώνουμε το 12% του ΑΕΠ για δαπάνες συντάξεων, επειδή δεν νοείται να εξακολουθούμε να δανειζόμαστε (με όλο και ακριβότερα επιτόκια...) για να παίρνουν οι συνταξιούχοι το μηνιάτικό τους...

Νέος «εθνικός διάλογος», λοιπόν, από τούτη την εβδομάδα – και κανείς δεν αμφιβάλλει πως θα πρέπει να ετοιμαζόμαστε για νέες «κινητοποιήσεις» προκειμένου «να μη θιγούν κεκτημένα», να μην την «πληρώσουν οι συνήθεις ύποπτοι», να μην υπάρξουν αυξήσεις στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, κατάργηση των «πρόωρων», αναθεώρηση των «βαρέων και ανθυγιεινών» κ.λπ. Η αλλαγή των δυσμενών συνθηκών (και στο ασφαλιστικό, όπως και σε άλλους κρίσιμους τομείς) και η προσπάθεια μιας νέας αναπτυξιακής πορείας δεν μπορεί παρά να προέλθουν από ριζική αλλαγή της πολιτικής και από σκληρά πλην τελεσφόρα μέτρα. Και στο ασφαλιστικό – κι αυτό θα πρέπει να το πουν οι κυβερνώντες στην κοινωνία με τρόπο πειστικό και αποφασιστικό. Τέρμα οι «παράτες»...

Τούτο, όμως, σημαίνει πως οι αρμόδιοι χειριστές του προβλήματος και του διαλόγου από πλευράς πολιτείας (θα) έχουν ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα δράσης, μια επεξεργασμένη πολιτική την οποία και θα παρουσιάσουν στους «εταίρους» κατά τον διάλογο –και αυτό, φευ, δεν φαίνεται να είναι η πραγματικότητα σε ό,τι αφορά την κυβερνητική πρόθεση. Τόσα χρόνια στην αντιπολίτευση (και πολύ περισσότερα στη διακυβέρνηση...), και σαφής, συγκεκριμένη, επεξεργασμένη πρόταση δεν φαίνεται πως υπάρχει. Η «λογική» φαίνεται να είναι η ίδια: «διάλογος... και βλέπουμε». Μελέτες έχουν υπάρξει. Και καταγράφουν τις ανισότητες του ασφαλιστικού συστήματος, τόσο σε ό,τι αφορά τις «κατηγοριοποιήσεις» των ασφαλισμένων όσο και τη διοχέτευση των πόρων. Προτάσεις ρεαλιστικές (αρκεί να θελήσει κανείς να συγκρουστεί με τα συμφέροντα!) για την περιστολή της φαρμακευτικής δαπάνης, καθώς και των «εξετάσεων», που... παραδόξως από το 2003 μέχρι σήμερα αυξήθηκαν κατά... 125%, υπάρχουν. Οι ειδικοί λένε πως με μια λελογισμένη και χρηστή διαχείριση αυτών των κονδυλίων, θα μπορούσαμε να εξοικονομήσουμε 500 εκατ. ευρώ τον μήνα – δηλαδή 6 δισ. ετησίως!

Τι περιμένουν; Τώρα, που είναι φρέσκιοι..