Ο τοποτηρητής έφθασε

• Tου Κωστα Καλλιτση, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 22/11/2009
  

Ισως δεν είναι άχρηστο να τροφοδοτήσουμε τον γόνιμο προβληματισμό που αναπτύσσεται γύρω από το κρίσιμο θέμα «ποιον εκλέξαμε πρωθυπουργό, τον Αλμούνια, τον Τρισέ ή τον Παπανδρέου», με κάποιες όχι ασήμαντες ημερομηνίες.

Φέτος τον Μάρτιο, λοιπόν, η Ελλάδα τέθηκε σε καθεστώς εποπτείας, επειδή το έλλειμμα το 2008 (προ διεθνούς κρίσεως) είχε υπερβεί το όριο 3%. Σύμφωνα με το άρθρο 104 § 7 της Συνθήκης του Μάαστριχτ, δεχθήκαμε «συστάσεις» να το μειώσουμε. Τον Οκτώβριο, έπρεπε να απολογηθούμε αν και πώς συμμορφωθήκαμε. Αυτό που είχαμε κάνει ήταν η εκτίναξη του ελλείμματος στο 12,7%. Κατόπιν τούτου, η συζήτηση κρίθηκε περιττή. Προχθές, η Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή (ΕFC) συνέταξε την εισήγησή της προς το Ecofin, να υπαχθεί η χώρα μας στο άρθρο 104 § 8 της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Το Ecofin θα την εγκρίνει τον Δεκέμβριο.

Εν συνεχεία, αυτομάτως θα υπαχθούμε στο άρθρο 104 § 9 της Συνθήκης του Μάαστριχτ εντός δύο μηνών, τον Φεβρουάριο. Το 104§ 9 ορίζει ότι το Ecofin θα ελέγχει και θα κόβει όποιες κρατικές δαπάνες κρίνει ότι υπερβαίνουν τα όρια της απαιτούμενης δημοσιονομικής προσαρμογής. Ο έλεγχος θα γίνεται ανά τρίμηνο ή (το πιθανότερο) ανά μήνα. Προς τούτο, είτε θα υποβάλουμε τα χαρτιά μας στις Βρυξέλλες είτε (πιθανόν) κλιμάκιο της Κομισιόν θα εγκατασταθεί στην Αθήνα - ως τοποτηρητής. Οι συνέπειες για την ελληνική κοινωνία είναι ευνόητες. Επειδή, όμως, μπορεί και να μην είναι (ο ψευδοφιλολαϊκός προβληματισμός που αναπτύσσεται στη χώρα μας, ενίοτε μας μπερδεύει...), αντί άλλης περιγραφής καταγράφω και σας μεταφέρω τα λόγια κορυφαίου κοινοτικού αξιωματούχου: «Θα ευχόσαστε να είχατε προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο! Δεν θα σας αφήσουμε - θα σας στηρίξουμε εμείς. Αλλά θα το μετανιώσετε πικρά»...

Κοινώς, το πάρτι τέλειωσε, φτάσαμε σε τοίχο. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Ο τοποτηρητής, τον Φεβρουάριο θα αναλάβει καθήκοντα. Μπορεί να μας νοικοκυρέψει, δηλαδή να εμποδίσει το κράτος από σπατάλες υπέρ της διαπλοκής και του συστήματος πατρονίας και να αποτρέψει την αλόγιστη προσφυγή του σε δανεισμό, αλλά δεν παύει να είναι το ταπεινωτικό σύμβολο της δικής μας ανικανότητας να νοικοκυρευτούμε. Αυτήν την ντροπή, ούτε αυτόν τον αιώνα την αποφύγαμε.

Αυτό που μπορούμε να προλάβουμε είναι να προσαρμοστούμε πριν μας προσαρμόσουν – ενδεχομένως άγαρμπα. Ο τρόπος, ένας: Να καταθέσουμε ένα τολμηρό τετραετές Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης τον Ιανουάριο, ώστε να διεκδικήσουμε παράταση μέχρι το 2013 (αντί 2012) για να μειώσουμε το έλλειμμα στο 3% - κι αυτό γιατί μια μείωση κατά 6 μονάδες σε δύο μόνο χρόνια, πολιτικά φαίνεται έως ανέφικτη.

Αν το πετύχουμε, από τον Φεβρουάριο θα πρέπει να εφαρμόζουμε αυστηρά ένα επεξεργασμένο εθνικό πρόγραμμα, οι ξένοι τραπεζίτες κάπως θα ηρεμήσουν κι εμείς θα πάρουμε ανάσα – να περάσει το σκληρό 2010. Αν, αντιθέτως, οι Βρυξέλλες μας επιστρέψουν το Πρόγραμμα ως απαράδεκτο (όπως έγινε το 2006) οι μεν αγορές θα αγριέψουν, οι δε περικοπές θα γίνουν – αλλά, ίσως γίνουν άτσαλα και, μαζί με «λίπος», κατά λάθος κόψουμε και χρήσιμους ιστούς.

Πιστεύω, λοιπόν, ότι δεν είναι ώρα για αστεία. Αντί για ρητορείες «ποιον εκλέξαμε πρωθυπουργό», ας προβληματισθούμε για κάτι ουσιώδες: τον Ελληνα πρωθυπουργό, τον θέλουμε πρωθυπουργό ενός κράτους-μέλους της Ευρωζώνης ή εκτός αυτής;..