ΣΕ ΤΡΑΠΕΖΕΣ, ΚΑΖΙΝΑ, ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΠΙΒΑΡΥΝΟΝΤΑΙ ΜΕ ΦΠΑ

Φόρος σε κέρδη για τις συντάξεις

Σούπερ φόρο για την ενίσχυση του Ασφαλιστικού θέτει στο τραπέζι του διαλόγου για την αναμόρφωση του φορολογικού η κυβέρνηση. Ο φόρος μελετάται να επιβληθεί στα κέρδη επιχειρήσεων που εξαιρούνται του ΦΠΑ, όπως για παράδειγμα τράπεζες, καζίνα και ιδιωτικές κλινικές. Θα έχει συντελεστή χαμηλότερο του 19% και έντονο σημειολογικό χαρακτήρα, όπως λένε στελέχη του οικονομικού επιτελείου, αφού θα υπακούει στην κυβερνητική φιλοσοφία αναδιανομής των εισοδημάτων και δικαιότερης κατανομής των φορολογικών βαρών. «Όπως χρηματοδοτήσαμε το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης από την έκτακτη εισφορά σε μεγάλες επιχειρήσεις και μεγαλοϊδιοκτήτες ακινήτων, δεν είναι δίκαιο να επιβάλουμε έναν φόρο σε επιχειρήσεις που εξαιρούνται σήμερα από τον ΦΠΑ και να χρηματοδοτήσουμε τις ανάγκες του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης;», σημειώνει ανώτερο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου, το οποίο θεωρεί ότι το μέτρο θα περιληφθεί τελικά στο νομοσχέδιο για την αναμόρφωση του φορολογικού που θα κατατεθεί τον Μάρτιο στη Βουλή.

Την καθιέρωση φόρου υπέρ του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης έχει θέσει στο τραπέζι του διαλόγου για το Ασφαλιστικό ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Προστασίας Α. Λοβέρδος, αλλά οι αποφάσεις θα φέρουν τη σφραγίδα του οικονομικού επιτελείου και θα αποτελέσουν αντικείμενο διαβούλευσης στον διάλογο για το φορολογικό. Ανάλογες προτάσεις έχει υποβάλει στην κυβέρνηση και η ΓΣΕΕ, με τον κουμπαρά του Ασφαλιστικού να ενισχύεται από ειδικό έκτακτο φόρο στα υψηλά εισοδήματα, τμήμα των κερδών των ΔΕΚΟ, ποσοστό των εσόδων από αποκρατικοποιήσεις, ποσοστό επί των υπεραξιών ακινήτων (συμπεριλαμβάνεται η εκκλησιαστική περιουσία), αλλά και ποσοστά από πρόστιμα και ποινές που εισπράττονται υπέρ του Δημοσίου. Παρ΄ ότι κάποιες εκ των προτάσεων δεν αποκλείεται να συμπεριληφθούν στα κυβερνητικά σχέδια, φαίνεται ότι θα λειτουργήσουν επικουρικά για τη στήριξη του συστήματος, με κεντρική ιδέα τον νέο φόρο στα κέρδη επιχειρήσεων που εξαιρούνται του ΦΠΑ.

• Γαλλικό μοντέλο

Το μοντέλο της καθιέρωσης φόρου υπέρ του Ασφαλιστικού έρχεται από τη Γαλλία. Ο φόρος στη Γαλλία επιβλήθηκε το 1990 και εξακολουθεί να επιβάλλεται σε όλα τα εισοδήματα, με απαλλαγές για τα χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια. Ο γαλλικός «κουμπαράς» θα ανοίξει όταν το ασφαλιστικό σύστημα φθάσει στα όριά του, ο δε φόρος αυτός έχει τη δεύτερη μεγαλύτερη απόδοση εσόδων στη Γαλλία μετά τον ΦΠΑ.

• Στα πρόθυρα κατάρρευσης

Στην Ελλάδα το ασφαλιστικό σύστημα είναι σαφές πλέον πως βρίσκεται στα πρόθυρα κατάρρευσης, με τις εκτιμήσεις των ειδικών να συγκλίνουν πως το έτος κρίσης θα είναι το 2013. Το 2010, σύμφωνα με εκτιμήσεις της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, οι φορείς κοινωνικής ασφάλισης θα χρειαστούν τουλάχιστον 17,050 δισ. ευρώ, όταν στον προϋπολο γισμό έχουν εγγραφεί δαπάνες 14,238 δισ. ευρώ, οδηγώντας με το «καλημέρα» του νέου έτους το σύστημα σε έλλειμμα λίγο χαμηλότερο των 3 δισ. ευρώ (περίπου 1,2% του ΑΕΠ).

Το Κεφάλαιο Αλληλεγγύης

Τις αδυναμίες του συστήματος γνώριζε απολύτως η προηγούμενη κυβέρνηση, οι παρεμβάσεις της οποίας όμως, όπως επισημαίνουν στις εκθέσεις τους διεθνείς οργανισμοί (ΟΟΣΑ, ΔΝΤ, Κομισιόν), κάθε άλλο παρά έλυσαν το πρόβλημα. Αρκετές ελπίδες, άλλωστε, για την κάλυψη των μελλοντικών αναγκών του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης είχαν εναποτεθεί στο περιβόητο Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης των Γενεών, το οποίο συγκροτήθηκε με την τελευταία ασφαλιστική μεταρρύθμιση τον Μάρτιο του 2008. Τα έσοδα του ειδικού αυτού Ταμείου, το οποίο θα «ξεκλείδωνε» το 2019, θα προέρχονταν από το 10% των εσόδων από αποκρατικοποιήσεις, το 4% των εσόδων από ΦΠΑ και το 10% των κοινωνικών πόρων κάθε χρόνο. Με τη συμπλήρωση περίπου δύο ετών λειτουργίας, τα έσοδα του Ταμείου μόλις και μετά βίας αγγίζουν τα 580 εκατ. ευρώ, με τον προϋπολογισμό να προβλέπει αύξησή τους στα 630 εκατ. ευρώ το 2010. Στο μεσοδιάστημα, μόνο το 4% των εσόδων του ΦΠΑ να έμπαινε στο ταμείο, θα έπρεπε στο τέλος του 2010 να είχαν μαζευτεί 2,07 δισ. ευρώ (51,9 δισ. ευρώ τα έσοδα ΦΠΑ στην τριετία 2008-2010). Από την πρόβλεψη αύξησης των εσόδων του ταμείου μόνο κατά 50 εκατ. ευρώ, μπορεί να υποθέσει κανείς πως μάλλον το Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης των Γενεών οδεύει προς το... χρονοντούλαπο της Ιστορίας.

Στην Ελλάδα το ασφαλιστικό σύστημα είναι σαφές πλέον πως βρίσκεται στα πρόθυρα κατάρρευσης, με τις εκτιμήσεις των ειδικών να συγκλίνουν πως το έτος κρίσης θα είναι το 2013

Άλμα αντικειμενικών αξιών ακινήτων στις αγοραίες τιμές

Αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων στα επίπεδα των εμπορικών τιμών σε συνδυασμό με μεγάλη αύξηση των αφορολόγητων ορίων και μείωση των συντελεστών για μεταβιβάσεις, γονικές παροχές, κληρονομιές και ΦΜΑΠ, αλλά και πλήρη έκπτωση των τόκων στεγαστικών δανείων από το εισόδημα, μελετά η κυβέρνηση.

Η πρακτική εξίσωση αντικειμενικών και αγοραίων τιμών θα φέρει αυξήσεις έως και 40%- καθώς τόση είναι η απόσταση που χωρίζει σήμερα, κατά μέσο όρο, τις πραγματικές τιμές με τις τιμές της Εφορίας- φέρνοντας ανάλογες φοροεπιβαρύνσεις, οι οποίες θα αντισταθμιστούν από σημαντικές αυξήσεις των αφορολογήτων ορίων, όπως και τη μείωση των συντελεστών για τον φόρο μεταβίβασης. Η επιλογή αυτή θεωρείται μονόδρομος από κυβερνητικά στελέχη που σημειώνουν πως η μεγάλη ψαλίδα αντικειμενικών και αγοραίων τιμών λειτουργεί σε πολλές περιπτώσεις ως πλυντήριο για ξέπλυμα χρήματος.

Η αγορά ακινήτου με συμβόλαια στην αντικειμενική αξία και η πώληση με συμβόλαια στην πραγματική οδηγεί απευθείας στη «νόμιμη» εξοικονόμηση της διαφοράς που φτάνει κατά περιπτώσεις ακόμα και το 40%, με το Δημόσιο να χάνει έσοδα δισεκατομμυρίων. Έτσι, εντός του πρώτου εξαμήνου του έτους αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή το νέο σύστημα προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων σε συνδυασμό με την αντικατάσταση του ΕΤΑΚ από τον Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, την επαναφορά των φόρων κληρονομιών και γονικών παροχών με υψηλά αφορολόγητα όρια και αλλαγές στο αφορολόγητο πρώτης κατοικίας.

Για τον ΦΜΑΠ, το επικρατέστερο σενάριο αφορά στην επιβολή του για ακίνητη περιουσία άνω των 400.000-500.000 ευρώ, ενώ οι εκπρόσωποι των ιδιοκτητών ακινήτων ζητούν να μην επιβαρύνει περιουσίες αξίας χαμηλότερης του 1 εκατ. ευρώ. Υψηλά αφορολόγητα όρια θα καθιερωθούν και για τις κληρονομιές- γονικές παροχές, όπου σήμερα η φορολόγηση είναι σχεδόν ανύπαρκτη (αφορολόγητο 90.000 ευρώ και μετά συντελεστής 1%).

Έκπτωση τόκων 100%

Τα πάνω- κάτω έρχονται στην πρώτη κατοικία. Στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης περιλαμβάνεται η αλλαγή του σημερινού άδικου- όπως λένε- καθεστώτος που προβλέπει αφορολόγητο για κάθε πρώτη κατοικία έως 200 τ.μ. χωρίς να υπολογίζεται η αξία της. Έτσι αφορολόγητη είναι μια πρώτη κατοικία αξίας 200.000 ευρώ, αλλά και μία πρώτη κατοικία αξίας 2 εκατ. ευρώ, αρκεί να μην υπερβαίνει τα 200 τ.μ. Στο τραπέζι του διαλόγου η κυβέρνηση κατεβάζει πρόταση για πλήρη απαλλαγή πρώτης κατοικίας με κριτήριο την αξία της (π.χ. 200.000- 300.000 ευρώ, ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση). Μόνο για την πρώτη κατοικία και για δάνειο ύψους έως του αφορολογήτου, θα προβλέπεται έκπτωση των τόκων στεγαστικού δανείου 100% από το εισόδημα του δανειολήπτη. Μάλιστα, η πρόταση αυτή εξετάζεται να έχει και αναδρομική ισχύ για δάνεια του παρελθόντος, όπου σήμερα επικρατούν τέσσερα διαφορετικά καθεστώτα. Για δάνεια που έχουν συναφθεί:

● Μέχρι 31/12/1999, εκπίπτει από το εισόδημα του δανειολήπτη το σύνολο των τόκων.

● Από 1/1/2000 έως και 31/12/2002, εκπίπτουν από το εισόδημα οι τόκοι που αναλογούν σε κατοικία έως 120 τ.μ.

● Από 1/1/2003 έως και 31/12/2008, εκπίπτει από τον φόρο το 20% των τόκων δανείου πρώτης κατοικίας έως 120 τ.μ., για δάνειο έως 200.000 ευρώ.

● Από 1/1/2009 και έως το τέλος του 2010, εκπίπτει από τον φόρο το 40% των τόκων, ανεξαρτήτως αν το δάνειο αφορά πρώτη, δεύτερη ή εξοχική κατοικία.
«Ποδαρικό» με αυξήσεις σε τσιγάρα και ποτά

«Ποδαρικό» με αυξήσεις φόρων 10% σε τσιγάρα και ποτά κάνει το 2010 που φέρνει ακόμα κατάργηση αυτοτελούς φορολόγησης και φοροαπαλλαγών, πόθεν έσχες για όλους, νέα κλίμακα φορολογίας εισοδήματος και παρακράτησης φόρου από τον προσεχή Μάρτιο, αλλά και δραστικές αλλαγές στη φορολογία ακινήτων. Η κυβέρνηση στις επόμενες συνεδριάσεις των επιτροπών διαλόγου για το φορολογικό εντός του Ιανουαρίου θα ανοίξει σταδιακά τα χαρτιά της, ώστε τον Φεβρουάριο οι προτάσεις να λάβουν τη μορφή νομοσχεδίου που θα κατατεθεί στη Βουλή. Η κατάργηση φοροαπαλλαγών και αυτοτελούς φορολόγησης θεωρούνται «κλειδωμένες» αποφάσεις, όπως και η διασύνδεση του αφορολόγητου ορίου με αποδείξεις. Οι φορολογούμενοι, για να μη βρεθούν προ δυσάρεστων εκπλήξεων, καλούνται από τις αρχές του έτους να μαζεύουν κάθε απόδειξη, ώστε να υποβάλλουν στην Εφορία συγκεκριμένα στοιχεία της (ΑΦΜ πωλητή, ποσό δαπάνης, ημερομηνία) και να κερδίσουν έτσι το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ, το οποίο εξετάζεται να είναι υψηλότερο για όσους μαζεύουν αποδείξεις πάνω από ένα συγκεκριμένο όριο.

ΦΠΑ σε όλους και σενάρια αύξησής του

Στο πλαίσιο του διαλόγου για το φορολογικό υπό συζήτηση βρίσκεται η πρόταση καθιέρωσης ΦΠΑ για όλα τα επαγγέλματα (γιατρούς, δικηγόρους, συμβολαιογράφους). Υπό διερεύνηση τελεί ακόμα η νέα φορολογική κλίμακα, όπου για τις τελικές αποφάσεις θα βαρύνει το δημοσιονομικό αποτέλεσμα, ενώ οι φορολογούμενοι θα πρέπει να προετοιμάζονται για την καθιέρωση πόθεν έσχες και την υποβολή των δηλώσεων αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο από το 2011.

Πέραν των αλλαγών που έχει, λίγο ώς πολύ, προδιαγράψει ήδη η κυβέρνηση, στο συρτάρι του οικονομικού επιτελείου υπάρχει και σχέδιο έκτακτης ανάγκης με αύξηση του ΦΠΑ και των φόρων σε βενζίνη και πετρέλαιο. Το σχέδιο θα τεθεί σε εφαρμογή μετά τον Μάρτιο, στον βαθμό που διαπιστωθούν αποκλίσεις από τους μηνιαίους στόχους υλοποίησης του προϋπολογισμού που θα θέτουν σε κίνδυνο τη μείωση του ελλείμματος στο 8,7% του ΑΕΠ στο τέλος του έτους. Σε αυτή την περίπτωση η κυβέρνηση θα ενεργοποιήσει και τη δυνατότητα κατάργησης της αυτοτελούς φορολόγησης και των φοροαπαλλαγών αναδρομικά από τα εισοδήματα του 2009, όπως άλλωστε και την αναδρομική ένταξη των μερισμάτων στην κλίμακα επίσης από το 2009.

• ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΕΛΕΝΑ ΛΑΣΚΑΡΗ, ΤΑ ΝΕΑ: Σάββατο 2 Ιανουαρίου 2010