Τι θα πρέπει να αλλάξει τις επόμενες 100 ημέρες

Το βάρος στα υπ. Οικονομικών, Υποδομών, Υγείας, Ανάπτυξης, Εργασίας, Περιβάλλοντος

• Tου Βασίλη Ζηρα, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Kυριακή, 28 Nοεμβρίου 2010

Κρίσιμες όχι μόνο για την εκταμίευση της τέταρτης δόσης του δανείου από την τρόικα, αλλά και για την παράταση της περιόδου αποπληρωμής του είναι οι επόμενες 100 ημέρες.

Η κυβέρνηση καλείται να καλύψει τον χαμένο χρόνο που μεσολάβησε από την πρώτη αξιολόγηση εφαρμογής του Μνημονίου (τον Αύγουστο) έως τη δεύτερη (τον Νοέμβριο) και να εφαρμόσει συγκεκριμένα διαρθρωτικά μέτρα μείωσης του ελλείμματος και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Για να το πετύχει αυτό θα βρεθεί αντιμέτωπη με οργανωμένες συντεχνίες, όπως αυτές των ελλειμματικών ΔΕΚΟ και της ΔΕΗ, με τις οποίες είχε προνομιακές πολιτικές σχέσεις, αλλά και με ισχυρές επαγγελματικές ομάδες, όπως οι δικηγόροι, οι μηχανικοί, οι φαρμακοποιοί, οι συμβολαιογράφοι κ.ά.

Κι όλα αυτά σε ένα εξαιρετικά δυσμενές περιβάλλον, που διαμορφώνεται από τη βαθιά ύφεση στο εσωτερικό και από τη ραγδαία εξάπλωση της κρίσης χρέους και σε άλλες χώρες της περιφέρειας της Ευρωζώνης, με απρόβλεπτες συνέπειες και στη χώρα μας.

Το κύριο βάρος επωμίζονται τα υπουργεία Οικονομικών, Υποδομών, Υγείας, Περιφερειακής Ανάπτυξης, Εργασίας και Περιβάλλοντος (Ενέργειας).

- Το υπουργείο Οικονομικών πρέπει κατ’ αρχάς να επιτύχει τον στόχο του δημοσιονομικού ελλείμματος για φέτος (9,4% του ΑΕΠ) και να προσεγγίσει όσο το δυνατόν περισσότερο το κριτήριο επίδοσης (performance criterion) που θέτει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για το πρωτογενές ταμειακό έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης και το οποίο έχει καθοριστεί στο 5,7% του ΑΕΠ. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το τελευταίο δίμηνο, το υπουργείο Οικονομικών πρέπει να εισπράξει έσοδα άνω των 5 δισ. ευρώ ανά μήνα.

Επίσης, καλείται να προχωρήσει στην αναδιοργάνωση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, δεδομένου ότι η ενίσχυση των δημοσίων εσόδων το 2011 και κυρίως τα επόμενα χρόνια προβλέπεται κυρίως από τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης μέσω της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής.

Επιπλέον, το υπουργείο Οικονομικών θα πρέπει να ολοκληρώσει έως το τέλος του έτους και να θέσει σε εφαρμογή από τον Ιανουάριο, συστήματα παρακολούθησης των εσόδων και των δαπανών του στενού και του ευρύτερου δημόσιου τομέα και πρωτίστως των ΔΕΚΟ, από τις οποίες προβλέπεται να εξοικονομηθούν 800 εκατ. ευρώ τον επόμενο χρόνο.

Τέλος, ο κ. Παπακωνσταντίνου θα πρέπει να προωθήσει το νομοσχέδιο για την απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων.

- Ο υπουργός Υποδομών κ. Δημήτρης Ρέππας θα πρέπει να θέσει σε εφαρμογή το σχέδιο αναδιάρθρωσης του ΟΣΕ που προβλέπει δραστικές περικοπές αποδοχών, αύξηση εισιτηρίων κ.ά., και να προχωρήσει αμέσως μετά σε ένα αντίστοιχο πρόγραμμα για τον ΟΑΣΑ.

- Για τον υπουργό Υγείας κ. Ανδρέα Λοβέρδο, μείζων στόχος είναι να ελέγξει τις δαπάνες του Εθνικού Συστήματος Υγείας, από το οποίο ο προϋπολογισμός προβλέπει εξοικονόμηση πόρων 2,1 δισ. ευρώ. Η τρόικα θεωρεί ότι ο στόχος αυτός είναι φιλόδοξος. Ωστόσο, το παρελθόν του κ. Λοβέρδου, δηλαδή η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος με διαδικασίες εξπρές, ήταν από τα βασικά επιχειρήματα που έκαμψαν τις αμφιβολίες τους.

- Η υπουργός Εργασίας κ. Λούκα Κατσέλη πρέπει να προωθήσει ρύθμιση με την οποία οι επιχειρησιακές συμβάσεις θα κατισχύουν των κλαδικών. Επίσης, θα πρέπει να αναμορφώσει το θεσμικό πλαίσιο για την προσφυγή στη διαιτησία. Και οι δύο ρυθμίσεις θα κατατεθούν στη Βουλή, αφού πρώτα πάρουν την έγκριση της τρόικας, προκειμένου να μην υπάρξει νέα εμπλοκή, όπως αυτή που σημειώθηκε κατά την πρόσφατη επίσκεψη των ξένων εμπειρογνωμόνων στην Αθήνα.

- Το υπουργείο Περιφερειακής Ανάπτυξης θα πρέπει να προωθήσει νομοσχέδιο για την απλοποίηση αδειοδότησης των επιχειρήσεων.

- Υπουργείο Περιβάλλοντος. Ενας από τους πιο δύσκολους στόχους είναι η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, επί της ουσίας η δυνατότητα πρόσβασης ιδιωτών στην παραγωγή ρεύματος στον λιγνίτη. Το ΔΝΤ μπορεί να μην ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για το θέμα, αλλά είναι σημείο αιχμής για την Κομισιόν. Η υπουργός ΠΕΚΑ κ. Τίνα Μπιρμπίλη διαπραγματεύεται απ’ ευθείας με τον αρμόδιο Επίτροπο κ. Χοακίν Αλμούνια, υπό την πίεση της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ που αρνείται οποιαδήποτε συζήτηση για πώληση ή ενοικίαση μονάδων της ΔΕΗ.

• Κρίνεται η 4η δόση και η επιμήκυνση

Η επίτευξη των στόχων που θέτει το Μνημόνιο έως τον ερχόμενο Φεβρουάριο, δεν θα κρίνει μόνο την καταβολή της τέταρτης δόσης των 15 δισ. ευρώ. Θα κρίνει ενδεχομένως και την απόφαση για επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι πεπεισμένο ότι αυτή η απόφαση θα αμβλύνει τις πιέσεις των αγορών και θα συμβάλει στην αποκλιμάκωση των spreads των ελληνικών ομολόγων. Γι’ αυτό είχε προτείνει να ληφθεί η απόφαση έως το τέλος του 2010. Τα εναλλακτικά σενάρια είναι, άλλωστε, έτοιμα.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκφράζοντας την αντίθεση της Γερμανίας, ήταν πιο συγκρατημένη. Θεωρούσε και θεωρεί ακόμη ότι εάν ληφθεί πρόωρα μια τέτοια απόφαση θα μπορούσε να στείλει ένα λανθασμένο μήνυμα χαλάρωσης τόσο στο εσωτερικό της Ελλάδας, όσο και διεθνώς.

Ετσι, αποφασίστηκε να επανεξετασθεί το θέμα προς το τέλος του πρώτου τριμήνου του 2011, όταν θα συμπληρώνεται σχεδόν ένας χρόνος εφαρμογής του προγράμματος. Οι διαφορετικές προσεγγίσεις των δύο οργανισμών ως προς το θέμα αυτό αντανακλώνται στις δηλώσεις των στελεχών τους την προηγούμενη εβδομάδα. Ο κ. Πολ Τόμσεν του ΔΝΤ είπε ότι όλα είναι ανοικτά, από την επιμήκυνση έως τη χορήγηση νέου δανείου. Την ίδια ώρα, ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Σερβάας Ντερούζ χαρακτήριζε πρόωρη τη συζήτηση.

Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι εάν δεν έχουν επιτευχθούν οι στόχοι, η Γερμανία και η Ευρωζώνη θα αποκλείσουν οποιαδήποτε συζήτηση για παράταση της περιόδου αποπληρωμής, πιθανόν και με τη σύμφωνη γνώμη του ΔΝΤ.