Μέσα από «κόντρες» και συμβιβασμούς οι 27 κατέληξαν τελικώς στη Σύνοδο Κορυφής σε συμφωνία για περιορισμένη αλλαγή της Συνθήκης της Λισαβώνας, έτσι ώστε να συσταθεί ένας Μόνιμος Μηχανισμός Στήριξης χωρών της ευρωζώνης. Ωστόσο, η απαίτηση της Ανγκελας Μέρκελ να υπάρξει πρόβλεψη στη Συνθήκη για αφαίρεση ψήφου από τα κράτη που κατ΄ εξακολούθηση παραβαίνουν το Σύμφωνο Σταθερότητας απερρίφθη επί της ουσίας μετά την έντονη αντίδραση του Γιώργου Παπανδρέου- ο οποίος μάλιστα δεν έκρυψε και την πρόθεσή του ακόμη και να αποχωρήσει από τη Σύνοδο εάν το θέμα παρέμενε προς συζήτηση στο τραπέζι. Η οξεία αντίδραση του έλληνα πρωθυπουργού αιφνιδίασε τη γερμανίδα καγκελάριο, που επικαλέστηκε τη βοήθεια που έχει δώσει το Βερολίνο πρωτίστως, αλλά και άλλοι εταίροι, στην Ελλάδα τον περασμένο Μάιο, όταν η χώρα κινδύνευε με χρεοκοπία. Ωστόσο, ο κ. Παπανδρέου υπογράμμισε πως αυτό δεν σημαίνει πως οποιαδήποτε χώρα θα πρέπει να χάνει τη φωνή της ως... αντάλλαγμα, κυρίως όταν πρόκειται για θέματα εθνικής ασφαλείας, αγροτικής πολιτικής, περιφερειακής πολιτικής κ.λπ. Κατόπιν αυτού, η πλειονότητα των ηγετών των κρατών- μελών συμφώνησε με τον έλληνα πρωθυπουργό και το θέμα απεσύρθη- προς μεγάλη δυσφορία της κ. Μέρκελ.
Ο Μόνιμος Μηχανισμός Στήριξης, που θα περιλαμβάνει και τον ιδιωτικό τομέα κι ως εκ τούτου θεωρείται αυτονόητο ότι θα προβλέπει και τη λεγόμενη ελεγχόμενη χρεοκοπίαείτε με την επιμήκυνση της εξόφλησης των δανείων είτε με το «κούρεμα» (haircut)- θα θεσμοθετηθεί μετά το 2013, όταν θα λήξει ο τρέχων μηχανισμός, με αλλαγή της Συνθήκης. Τις διαδικασίες και τις λεπτομέρειες θα παρουσιάσει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κ. Χέρμαν βαν Ρόμπαϊ στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου. Ο κ. Παπανδρέου, στη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που έδωσε μετά τη Σύνοδο Κορυφής, επιβεβαίωσε αφενός μεν την υποστήριξη της Ελλάδας στον Μηχανισμό Στήριξης, αφετέρου την προσπάθεια που καταβάλλει η ελληνική κυβέρνηση σε δύο κατευθύνσεις: την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των 110 δισ. από το ΔΝΤ και την Ενωση, αλλά και την αναδιαπραγμάτευση των ιδιαιτέρως επαχθών όρων του Μνημονίου. Παράλληλα όμως ο Πρωθυπουργός έκανε γνωστό ότι σε συνομιλίες του με ομολόγους του διευκρίνισε πως είναι προσηλωμένος στη συνέχιση του οικονομικού του προγράμματος για τις αλλαγές με απόλυτη συνέπεια.
Αμεσες συνέπειες και για την ελληνική οικονομία έχουν οι αποφάσεις των 27 για σύσταση Μόνιμου Μηχανισμού Στήριξης, με τη συνδρομή μάλιστα τραπεζών κι επενδυτών.
Κοινοτικές πηγές έλεγαν ότι έχει έρθει ακόμη εγγύτερα το ζήτημα της παράτασης για την αποπληρωμή του δανείου των 110 δισ. που η Ελλάδα στο πλαίσιο του Μνημονίου με την Ενωση και το ΔΝΤ. Θεωρητικά, το Μνημόνιο λήγει το 2013, οπότε θα έπρεπε κι η Ελλάδα να ξεκινήσει να ξεπληρώνει τους δανειστές των 110 δισ. Στο πλαίσιο μιας παράτασης όμως- που διευκολύνεται πλέον από την ύπαρξη του Μόνιμου Μηχανισμού μπορεί να ξεπληρώσει σε ευθετότερο χρόνο το ΔΝΤ και τους Ευρωπαίους, έτσι ώστε τις δυο δύσκολες χρονιές για το δημόσιο χρέος (το 2013 και το 2014, οπότε ετησίως θα έπρεπε να δίνουμε κάπου 70 δισ.), να ελαφρυνθεί κάπως η Αθήνα.
Αυτή, βέβαια, είναι η θετική όψη του νομίσματος. Διότι ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβάνεται η Γερμανία τον Μόνιμο Μηχανισμό Στήριξης- και μέχρι στιγμής όλα δείχνουν πως οι δικές της απόψεις είναι αυτές που περνούν- πάει... πακέτο και με το λεγόμενο «κούρεμα» (haircut) των κρατικών ομολόγων της χώρας που θα προσφεύγει στον Μηχανισμό. Η επιχειρηματολογία του Βερολίνου είναι ότι το κόστος της συνδρομής σε μια χώρα που κινδυνεύει με χρεοκοπία δεν μπορούν να το επωμίζονται αποκλειστικά οι φορολογούμενοι αλλά και οι επενδυτές. Ετσι, όπως έλεγε χαρακτηριστικά ανώτατο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου, οι αγορές είναι εξαιρετικά πιθανόν να θεωρήσουν ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους είναι πολύ πιο πιθανή από ό,τι είναι στην πραγματικότητα- αλλά επίσης και το κόστος δανεισμού για την Ελλάδα (όπως και για την Ιρλανδία και την Πορτογαλία) θα αυξηθεί. Κι αυτό διότι ο επενδυτής θα προσμετρά και το πιθανό «κούρεμα»- οπότε θα ζητά μεγαλύτερη απόδοση.
Μια ακόμη επίπτωση- πολιτικού χαρακτήρα, πέραν του οικονομικού, όπως επεσήμαιναν κοινοτικοί παράγοντες- είναι ότι οι χώρες που θα χρειαστούν σε κάποια φάση να προσφύγουν στον Μηχανισμό θα ενταχθούν εκούσες άκουσες σε μια «δεύτερη ταχύτητα» της ευρωζώνης, με τη δημοσιονομική τους πολιτική όχι απλώς να υπαγορεύεται από τις Βρυξέλλες (κι ενδεχομένως από το ΔΝΤ), αλλά να είναι και πολύ πιο σκληρή από ό,τι για τους υπολοίπους. Μια τέτοια «γεύση» έχει ήδη πάρει η Ελλάδα- κι είναι πολλοί αυτοί που λένε ότι η Αθήνα σύντομα θα αποκτήσει παρέα.
- Ο διάλογος που «στρίμωξε» την καγκελάριο
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Εάν αυτό το θέμα της στέρησης ψήφου μπει στο κείμενο, μπλοκάρω τα πάντα αυτή τη στιγμή. Ούτε συζήτηση! Αρνούμαι να το δεχθώ!
ΑΝΓΚΕΛΑ ΜΕΡΚΕΛ: Εγώ επιμένω! Εμείς σας βοηθήσαμε, κ. Παπανδρέου. Μην το ξεχνάτε, σας στηρίξαμε!
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ: Το εκτιμούμε. Ομως είναι κόκκινη γραμμή για μένα η ασφάλεια της χώρας μου και η εθνική της κυριαρχία. Δεν μπορούμε να υποσκάπτουμε τη δημοκρατία, ακόμη και την αξιοπρέπεια των λαών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου