Σε περιπέτειες, λόγω νωχέλειας

• Tου Hλια Mαγκλινη, Η Καθημερινή, 27-10-10

Την περασμένη εβδομάδα αναρωτιόμουν μέσα από αυτήν τη στήλη αν όλη αυτή η κουβέντα περί των επικείμενων δημοτικών εκλογών ως «δημοψήφισμα πάνω στο Μνημόνιο» είναι άστοχη και παραπλανητική. Εντάξει, δεν ήρθα απ’ το βουνό: οι δημοτικές εκλογές (όπως και οι ευρωεκλογές) θεωρούνται από τους πάντες, συμπολιτευόμενους και αντιπολιτευόμενους, ως μια άτυπη ψήφος εμπιστοσύνης. Κατά συνέπεια, η φροντίδα για την πόλη, τον δήμο, την κοινότητα, λάμπει διά της απουσίας της. Από όλους: πολλάκις ο κόσμος έσπευσε να ψηφίσει κόμμα και όχι νομάρχη ή δήμαρχο, μόνο και μόνο για να δώσει ή να αρνηθεί την περίφημη αυτή ψήφο εμπιστοσύνης στην εκάστοτε κυβέρνηση.

Πριν από μία εβδομάδα έγραφα ότι τα περί «δημοψηφίσματος» είναι έργο της αντιπολίτευσης. Η χθεσινή διακαναλική ομιλία του πρωθυπουργού με έπεισε ότι δεν είναι ακριβώς έτσι. ΄Η, για να το πάρουμε αλλιώς, ότι η κυβέρνηση σύρθηκε σε αυτή τη φιλολογία και τώρα μοιάζει σαν να παίζει την τύχη της. Μόλις ένα χρόνο από το θρίαμβό της μάλιστα, ο κύριος Παπανδρέου αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να πάει σε εκλογές, εφόσον δεν θα έχει τη δυνατότητα να προωθήσει τις αλλαγές που επιθυμεί. Τόνισε ότι το διακύβευμα των εκλογών αυτών άλλαξε από τη Ν. Δ., όχι από εκείνον και υπογράμμισε ότι απαιτείται μια ισχυρή κυβέρνηση η οποία να είναι σε θέση να διαπραγματευθεί με την τρόικα. Τέλος, άφησε και μια προεκλογική υπόσχεση: δεν θα υπάρξουν νέα οδυνηρά μέτρα για μισθούς και συντάξεις.

Στην ουσία, ο κύριος Παπανδρέου έθεσε ένα δίλημμα και αναρωτιέμαι αν ελάχιστους μήνες πριν από τις δημοτικές εκλογές, οι ψηφοφόροι είχαν κατά νου το δίλημμα γύρω από το Μνημόνιο. Αναρωτιέμαι μήπως το δίλημμα αυτό εμφυτεύθηκε στον νου των ψηφοφόρων από τους πολιτικούς.

Η όλη σημειολογία πίσω από την απόφαση να πραγματοποιηθεί η τηλεοπτική εμφάνιση του πρωθυπουργού, και βέβαια το περιεχόμενο των λόγων του, είχε κάτι από επισπευσμένο διάγγελμα σε στιγμή οξείας κρίσης. Είχε επίσης κάτι από φόβο. Δεν εμπνέει εμπιστοσύνη αυτή η χειρονομία. Η κυβέρνηση (η ισχυρή αυτή κυβέρνηση) σύρεται από την αντιπολίτευση και προσπαθεί να συμμαζέψει τα χειρότερα. Βεβαίως, εάν ήθελε πάση θυσία να επικρατήσει στις δημοτικές εκλογές θα έπρεπε η επιλογή των υποψηφίων της να είναι πολύ πιο προσεκτική και καλύτερα στοχευμένη. Δεν κινήθηκε πάνω σε έναν τέτοιο άξονα, έπεσε σε καθυστερήσεις και παλινωδίες, με αποτέλεσμα να μην έχει κάποιο ισχυρό χαρτί - και, επιπλέον, να της «βγαίνει απ’ τα αριστερά» ένα πρώην μέλος της.

Εφόσον οι δημοτικές εκλογές θεωρείται δεδομένο ότι είναι ένα πρόσχημα για επίδειξη δύναμης και παράταση ισχύος (ακόμα και σε αυτήν την τόσο κρίσιμη για την τοπική αυτοδιοίκηση συγκυρία, με τη μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη», όπως σημείωσε χθες ο Νίκος Ξυδάκης), δεν θα έπρεπε ο κομματικός μηχανισμός της κυβέρνησης να έχει κινηθεί με τέτοια νωχελικότητα και αναποφασιστικότητα. Τι ακριβώς συνέβη; Η μέθη του περυσινού θριάμβου οδήγησε άραγε σε μια επανάπαυση και βέβαια, σε μια τρυφηλή στάση - τουλάχιστον σε ό, τι αφορά το πεδίο πολιτικής σύγκρουσης με την αντιπολίτευση; Ομως, στο μεταξύ, μεσολάβησαν η κρίση, το Μνημόνιο, η τρόικα, οι ταραχές και οι τρεις νεκροί του Μαΐου, τα αντιλαϊκά μέτρα και πάει λέγοντας. Οχι ότι η Ν. Δ. χτύπησε «κελεπούρια», αλλά ως αντιπολίτευση δεν είχε και με τι άλλο να ασχοληθεί στρατηγικά. Οι δημοτικές εκλογές είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για τον Αντώνη Σαμαρά να κερδίσει χαμένο έδαφος με αντεπίθεση - μια αντεπίθεση που μοιάζει σχεδόν με αιφνιδιασμό!

Σερνόμαστε σε αυτήν τη δυσάρεστη κατάσταση, όπου η κυβέρνηση μοιάζει να ζητεί ψήφο εμπιστοσύνης, εξαιτίας της δικής της νωχέλειας. Και αυτό, διότι έχω τη φρικτή υποψία ότι ο πρωθυπουργός έχει χάσει για τα καλά την επαφή του με το κόμμα, είτε αυτό λέγεται «βαθύ» ή «ρηχό» ΠΑΣΟΚ. Εχει χάσει επαφή με τον κόσμο γενικότερα. Και παρά τα συνεχή ταξίδια του στο εξωτερικό, παρά τις άοκνες προσπάθειές του να πείσει τους ξένους, δεν ισχύει ούτε εκείνο το παλαιο-καραμανλικό «έξω πάμε καλά».