Οι τρεις προτεραιότητες της κυβέρνησης το 2010

Οικονομία, μέτρα ενίσχυσης της διαφάνειας
και εξεταστικές επιτροπές για πέντε θέματα

• Του Κ. Π. Παπαδιοχου, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 03-01-10

Η οικονομία, πεδίο στο οποίο ο πρωθυπουργός κ. Γ. Παπανδρέου φέρεται να έχει ανάψει το πράσινο φως για «επώδυνα, πλην δίκαια μέτρα», η προώθηση μέτρων θεσμικού χαρακτήρα στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της διαφάνειας και το άνοιγμα των φακέλων της Ζήμενς και των δομημένων ομολόγων, μέσω της σύστασης αντίστοιχων εξεταστικών επιτροπών, θα αποτελέσουν τις προτεραιότητες του Μεγάρου Μαξίμου τους πρώτους μήνες του νέου έτους.

Ο κ. Γ. Παπανδρέου αναμένει από τον υπουργό Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου αύριο το προσχέδιο του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης που θα αποτελέσει και το αποκλειστικό «κριτήριο» για την αξιολόγηση της Αθήνας από τις Βρυξέλλες και τις διεθνείς αγορές ενόψει του εγχειρήματος του δανεισμού για το 2010.

Ομως, η βεβαιότητα που εξέφρασε σε συνάντηση με δημοσιογράφους την περασμένη Τρίτη, ότι το πρόγραμμα θα γίνει αποδεκτό από τη «δύσπιστη» Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ερμηνεύθηκε από τα κυβερνητικά στελέχη ως σαφές μήνυμα ότι ο πρωθυπουργός έχει αντιληφθεί πλήρως την κρισιμότητα της κατάστασης και δεν θα διακινδυνεύσει την υιοθέτηση πολιτικών που θα οδηγήσουν είτε σε αδυναμία υλοποίησης του δανειακού προγράμματος της χώρας είτε στη λήψη άλλων «σκληρότερων» μέτρων λίγους μήνες αργότερα.

Σύμφωνα με κορυφαίους υπουργούς που παράλληλα συνιστούν σταθερούς συνομιλητές του πρωθυπουργού, ο κ. Γ. Παπανδρέου έχει πλέον πεισθεί ότι απαιτούνται θυσίες και από τα μεσαία στρώματα, που θα προέλθουν από το «πάγωμα» των μισθών άνω των 2.000 ευρώ και την ουσιαστική περιστολή των κάθε φύσεως επιδομάτων.

Οι «έχοντες»

Μέριμνά του, ωστόσο, είναι μισθωτοί και συνταξιούχοι να πεισθούν πως το βάρος αντιμετώπισης της κρίσης θα σηκώσουν και άλλες κοινωνικές ομάδες που επί κυβερνήσεων Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ στο παρελθόν παρέμεναν στο απυρόβλητο. Την εκτίμηση, μάλιστα, του Μεγάρου Μαξίμου, πως τα όποια μέτρα θα γίνουν αποδεκτά εάν είναι σαφές πως στην αντιμετώπιση του δεινού δημοσιονομικού προβλήματος καλούνται να συμβάλουν όλοι, με πρώτους τους «έχοντες και κατέχοντες» και όσους κινούνται στην γκρίζα ζώνη της παραοικονομίας, επιβεβαιώνουν και δημοσκοπήσεις που έχουν διενεργηθεί το τελευταίο διάστημα για λογαριασμό της κυβέρνησης.

Η στροφή του κ. Γ. Παπανδρέου στην «πραγματικότητα» δεν είναι βεβαίως άσχετη και με το ότι ήδη από την περασμένη Παρασκευή, 1η του έτους, η κυβέρνηση θα αξιολογείται καθημερινά, όχι σε θεωρητικό πλέον, αλλά σε πρακτικό επίπεδο: όπως χαρακτηριστικά αναφέρει εξ απορρήτων συνεργάτης του πρωθυπουργού, όλο το πρώτο τρίμηνο του 2010, η πορεία εσόδων και δαπανών και το ύψος του ελλείμματος θα καταγράφονται όχι μόνο από το οικονομικό επιτελείο, αλλά και από τις Βρυξέλλες και τις αγορές. Οπότε, το «πολιτικό κεφάλαιο» που θα έχει δαπανήσει ο κ. Γ. Παπανδρέου θα είναι τεράστιο εάν αποδειχθεί πως το μείγμα οικονομικής πολιτικής που υιοθέτησε δεν οδηγεί στον στόχο της μείωσης του ελλείμματος κατά 4% το 2010, όπως έχει προσωπικά και δημοσίως δεσμευθεί.

Μάλιστα, η «συγκεκριμενοποίηση» της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης μέσω του προγράμματος Σταθερότητας, στο Μέγαρο Μαξίμου ευελπιστούν πως θα έχει ευεργετικά για την κυβέρνηση αποτελέσματα και σε πολιτικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, διατυπώνεται η άποψη πως με την ανακοίνωση της εισοδηματικής και φορολογικής πολιτικής θα τερματιστούν τα φαινόμενα πολυφωνίας που κατεγράφησαν το τελευταίο διάστημα και τα οποία «καυτηρίασε» ο υπουργός Επικρατείας κ. Χ. Παμπούκης μέσω της ομιλίας του επί του προϋπολογισμού. Πάντως, άλλα στελέχη του ΠΑΣΟΚ εκφράζουν τον φόβο ότι η παρουσίαση του Προγράμματος Σταθερότητας στο υπουργικό συμβούλιο θα αναδείξει για μια ακόμη φορά τις δύο γραμμές που έχουν διαμορφωθεί στο εσωτερικό του κυβερνητικού σχήματος για το αναγκαίο μείγμα οικονομικής πολιτικής.

Πρόσθετες κινήσεις

Τέλος, ενισχυτικά στην προσπάθεια του κ. Γ. Παπανδρέου να «περάσει» με τις μικρότερες δυνατές πολιτικές απώλειες την οικονομική στενωπό της επόμενης περιόδου, στο επιτελείο του εκτιμάται πως μπορούν να λειτουργήσουν τρεις πρόσθετες κινήσεις:

Πρώτον, νέες παρεμβάσεις στο μέτωπο της αξιοκρατίας. Στη συγκεκριμένη κατεύθυνση, ο υπουργός Εσωτερικών κ. Γ. Ραγκούσης προωθεί ρύθμιση για την αντικειμενική ανάδειξη των γενικών διευθυντών στο Δημόσιο, μέσω επιτροπών στις οποίες αποφασιστικό ρόλο θα έχει το ΑΣΕΠ, πρωτοβουλία που εκ των πραγμάτων ακυρώνει τη λογική του «κομματικού κράτους».

Δεύτερον, η δρομολόγηση της συγκρότησης εξεταστικών επιτροπών για τις υποθέσεις της Ζήμενς, των δομημένων ομολόγων, της «Γερμανός», του Χρηματιστηρίου και της Μονής Βατοπεδίου. Οι σχετικές συζητήσεις στη Βουλή εκτιμάται πως θα πλήξουν την εικόνα της Ν.Δ., αλλά και θα προκαλέσουν ρήγματα στο εσωτερικό της, καθιστώντας δυσχερέστερη την αποτελεσματική αντιπολίτευση έναντι της κυβέρνησης.

Τρίτον, η «ομογενοποίηση» του πολιτικού λόγου των κυβερνητικών στελεχών. Η πολυφωνία των τελευταίων εβδομάδων έχει προβληματίσει ιδιαίτερα τον κ. Γ. Παπανδρέου, ο οποίος ήδη προχώρησε στην αναδόμηση της ομάδας του πρωινού καφέ, η οποία πλέον συνεδριάζει μία φορά την εβδομάδα. Στους σταθερούς παρισταμένους έχουν πλέον προστεθεί οι κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, Γ. Ραγκούσης και Φ. Πετσάλνικος, ενώ αντιθέτως, με δική του κυρίως πρωτοβουλία, δεν μετέχει ο κ. Δ. Ρέππας. Τέλος, στο πλαίσιο ενίσχυσης του κόμματος έχουν γίνει στον πρωθυπουργό εισηγήσεις ο κ. Ν. Αθανασάκης να περνάει εφεξής περισσότερο χρόνο στην Ιπποκράτους απ' ό,τι στο Μέγαρο Μαξίμου.