To στοίχημα για την οικονομία

• Ο πρωθυπουργός έστειλε μήνυμα εντός και εκτός Ελλάδος για πολιτική αντιμετώπισης του ελλείμματος, αλλά και των κοινωνικών ανισοτήτων

Τις «βόμβες» που έριξε στις Βρυξέλλες κόντρα σε όλες τις τελευταίες προβλέψεις για εφαρμογή σκληρών μέτρων με θύματα ακόμη και χαμηλόμισθους και χαμηλοσυνταξιούχους ο Γιώργος Παπανδρέου, δεν τις περίμενε κανείς εκτός ίσως από έναν πολύ στενό κυβερνητικό πυρήνα.

Το στοίχημα του πρωθυπουργού, που λαμβάνει και προσωπικά χαρακτηριστικά, πήρε... αριθμό πρωτοκόλλου την Παρασκευή στις Βρυξέλλες, μετά από μια μαραθώνια μάχη με τους ισχυρούς εταίρους και εκτιμάται ότι θα φτάσει σε αίσιο τέλος εξαντλώντας όλα τα περιθώρια εντός του 2010.

Ο Γιώργος Παπανδρέου τουλάχιστον το τελευταίο 15θήμερο έστελνε μηνύματα «υπενθύμισης» εντός και εκτός Ελλάδος για την πολιτική που έχει αποφασίσει να ακολουθήσει προκειμένου να τιθασεύσει έλλειμμα και χρέος, αλλά και τις ανισότητες (προεκλογικές δεσμεύσεις γαρ) στο κοινωνικό κράτος.

«Στοίχημα και ρίσκο» αποτελεί έτσι κι αλλιώς η απόφασή του ακόμη και για ανθρώπους που παρέδωσαν σχετική εισήγηση -αλλά που κοντοστάθηκαν, όταν διαπίστωσαν ότι τα προβλήματα εγκυμονούν επιπλέον κινδύνους για την κατάσταση της οικονομίας. Και ότι η όποια καθυστέρηση στην υλοποίηση των υπεσχημένων προς τις Βρυξέλλες μπορεί να αποδειχθεί αρχή κακών εξελίξεων.

Δεν ήταν σαφές ότι ο πρωθυπουργός μετά τη δημόσια δήλωση ότι «απειλείται η εθνική κυριαρχία» είχε αποφασίσει να κρατήσει σθεναρή δημόσια στάση στις Βρυξέλλες, όπου Τρισέ, Αλμούνια και ευρωπαϊκά κλειδιά ανέμεναν «δεσμεύσεις» και «εγγυήσεις».

Ομως η δημόσια δήλωση του πρωθυπουργού εν τέλει υπονοούσε απεμπλοκή από τα σενάρια σκληρών μέτρων και άνοιξε άλλο δρόμο στην επιχείρηση επίτευξης των στόχων της κυβέρνησης Παπανδρέου εντός του 2010 και κέρδισε με διαπραγματευτική βούληση την πρώτη φάση ενώπιον των Ευρωπαίων.

Στην Αθήνα, πολιτικοί αναλυτές, το ίδιο το ΠΑΣΟΚ, σε κυβέρνηση και κόμμα, εκτιμούσαν ότι η ανάληψη σκληρών δεσμεύσεων ήταν σχεδόν... νομοτέλεια κι ότι η κυβέρνηση θα έπρεπε να «υπακούσει» εκ των πραγμάτων στις επιταγές των Βρυξελλών.

Ελάχιστες αλλά ηχηρές εν τέλει φωνές διαπίστωναν και υπογράμμιζαν κυρίως από το Μέγαρο Μαξίμου ότι ο Γιώργος Παπανδρέου δεν αλλάζει εύκολα ρότα κι ότι ακολουθεί πιστά τους στόχους του.

Κάποιοι άλλοι λένε επίσης ότι μεταξύ των δημόσιων δηλώσεών του και αυτών που ακούστηκαν στην κεκλεισμένων των θυρών συνεδρίαση των ευρωπαίων ηγετών υπάρχει σημαντική απόσταση...

Ο κ. Παπανδρέου, που δεν συνοδευόταν στις Βρυξέλλες από τον υπουργό Οικονομικών, έδωσε σκληρή μάχη για να κερδίσει χρόνο, προκειμένου -με βάση όλες τις πληροφορίες- να εξοστρακίσει τα κακά σενάρια και να αποδείξει στους «κριτές» του εντός τακτικών διαστημάτων (μέσα στο 2010) ότι μπορεί να δημιουργήσει όρους ανάταξης της οικονομίας.

Ο δε Γ. Παπακωνσταντίνου (που σενάρια θέλουν να τον εμφανίζουν υπέρ μέτρων «εδώ και τώρα») αναλαμβάνει να «χτίσει» πάνω στη «νίκη» Παπανδρέου στις Βρυξέλλες και να «διεμβολίσει σε Γερμανία, Γαλλία και Αγγλία (με τα ταξίδια του εντός της εβδομάδας) τα τείχη που ελέγετο ότι ύψωναν εναντίον της χώρας, εγκαλώντας την για οικονομική αναξιοπιστία.

Οι δηλώσεις στήριξης της πολιτικής, την οποία ανέλυσε στη Σύνοδο ο κ. Παπανδρέου, από τους Ευρωπαίους (τους κ. Μπαρόζο, Μέρκελ, Σαρκοζί και άλλους) χαρακτηρίζονται ως απόδειξη εμπιστοσύνης στα πρώτα βήματα που δεσμεύεται ότι θα πραγματοποιήσει η ελληνική κυβέρνηση και που θα αποφέρουν «ορατά» αποτελέσματα εντός του νέου χρόνου.

ΕΠΑΦΕΣ ΜΕ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥΣ ΑΡΧΗΓΟΥΣ
Ζητάει δεσμεύσεις για να χαράξει τροχιά υπέρβασης

Η «γραμμή» του Μεγάρου Μαξίμου οδηγεί στην πολιτική που δεν ακολουθεί πολιτικές αποφάσεις π.χ. περί μείωσης μισθών. «Η Ελλάδα δεν είναι Ιρλανδία» δήλωσε εξάλλου ο πρωθυπουργός θέλοντας προφανώς να επισημάνει τη διαφορετική πολιτική κατεύθυνση για την αντιμετώπιση του οικονομικού αδιεξόδου.

Ο κ. Παπανδρέου επιδιώκει να χαράξει τροχιά υπέρβασης των επιφανειακών λύσεων με στόχο να «γκρεμίσει» συστήματα διαφθοράς στον δημόσιο τομέα που στην πραγματικότητα ευθύνονται για τη διόγκωση των δαπανών. Αυτό και υποσχέθηκε στους 27. Οτι θα επιχειρήσει να αντιμετωπίσει την πολυετή παθογένεια σε όλη την πυραμίδα του κράτους, μειώνοντας το «κράτος» σε λιγότερα επίπεδα και τους «αξιωματούχους» του.

Οι γνωρίζοντες «μοντάρουν» πληροφορίες και καταλήγουν ότι:

-Με το πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης, καθώς και με την εισοδηματική πολιτική στις αρχές του χρόνου, η κυβέρνηση θα ανοίξει πλήρως τα χαρτιά της και θα απαντήσει σε ερωτήματα που δεν «θέλει» να απασχολήσουν τον υπό ψήφιση προϋπολογισμό.

-Θα προχωρήσει σε αλλαγές ουσίας στο ασφαλιστικό, χωρίς να προετοιμάζει αύξηση του ορίου ηλικίας πάντως, αλλά ε­πα­νατοποθέτηση για τα «ρετιρέ» των ασφαλιστικών ταμείων. Κάποιοι εκτιμούν ότι ανοίγει θέμα αποκρατικοποιήσεων, δίνοντας έμφαση στη σύμπραξη Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Πληροφορίες δεν αποκλείουν πάντως αποκρατικοποιήσεις, παραχώρηση σε ιδιώτες επιπλέον «αρμοδιοτήτων», αλλά ακόμη και την αγορά τράπεζας.

Αύριο το απόγευμα ο πρωθυπουργός θα παρουσιάσει το περίγραμμα των προθέσεών του σε εκδήλωση όπου έχουν κληθεί οι κοινωνικοί φορείς και εκπρόσωποι κομμάτων. «Θα περιγράψει το κάδρο», λέει στενός του συνεργάτης. Και την Τρίτη κατά τη συνεδρίαση των πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κ. Παπούλια, θα αναπτύξει το σχέδιό του και θα ζητήσει «δεσμεύσεις». Συνεργάτες του δεν απορρίπτουν το ενδεχόμενο να υπάρξουν και στη συνέχεια συναντήσεις Παπανδρέου με τον κάθε αρχηγό χωριστά. Ωστόσο επισημαίνουν ότι έχει σαφή πλαίσιο: για τη διαφθορά και πώς ανντμετωπίζεται, για τη μείωση δαπανών στον δημόσιο τομέα μέσω της πάταξης της διαφθοράς, για τις εξεταστικές επιτροπές που συζητούνται και βεβαίως για τα διλήμματα και τα διακυβεύματα των ημερών...

• ΦΩΦΗ ΓΙΩΤΑΚΗ, ΕΘΝΟΣ, 13/12/2009