Με σκονάκι πάει Βρυξέλλες

Τις σημαντικότερες εξετάσεις, που θα κρίνουν το μέλλον της χώρας, δίνει τον Ιανουάριο η κυβέρνηση. Το θέμα του διαγωνισμού είναι «η σωτηρία της οικονομίας», το εξεταστικό κέντρο βρίσκεται στις Βρυξέλλες, οι βαθμολογητές λόγω προτέρου επιπόλαιου βίου του εξεταζόμενου δεν θα είναι επιεικείς και τα αποτελέσματα θα βγουν σχεδόν αμέσως με την παράδοση της «κόλλας».

Με τη σύνταξη του Προγράμματος Σταθερότητας που θα καταθέσει η κυβέρνηση στις υπηρεσίες της Ε.Ε. δεν θα ασχοληθούν πάνω από δέκα άτομα του υπουργείου Οικονομικών, δηλαδή οι επικεφαλής των αρμόδιων διευθύνσεων.

Το κείμενο δεν θα ξεπερνά τις 40 σελίδες και την τελική μορφή του θα εγκρίνει ο Γ. Παπακωνσταντίνου και ο Φ. Σαχινίδης, σε συνεργασία με τον Γ. Παπανδρέου.

Στη συνάντηση που είχε με τους δημοσιογράφους την Τρίτη στο μέγαρο Μαξίμου ο πρωθυπουργός είπε ότι στο πρόγραμμα ενδεχομένως να προστεθούν και ιδέες που θα μας υποδείξουν οι Βρυξέλλες: «Αν κάτι δεν το έχουμε σκεφτεί και μας το πουν, θα το εντάξουμε», ανέφερε.

Αυτό σημαίνει ότι ένα προσχέδιο του προγράμματος θα δοθεί στους εμπειρογνώμονες της Ε.Ε. για να διατυπώσουν τη γνώμη τους. Οπως είπε στην «Κ.Ε.» στέλεχος του οικονομικού επιτελείου, «αυτό θα το κάνουμε για να μας πουν αν βαδίζουμε καλά, αν πρέπει να κάνουμε κάποιες αλλαγές, διορθώσεις ή και αναπροσαρμογές».

Σε αντίθεση με την πρακτική της προηγούμενης κυβέρνησης, το Πρόγραμμα Σταθερότητας θα περάσει πρώτα από τη Βουλή. Εκεί φαινομενικώς το ΠΑΣΟΚ δεν θα συναντήσει προβλήματα, αφού οι αριθμητικοί συσχετισμοί το ευνοούν.

Ωστόσο δεν πρέπει να αποκλειστεί να υπάρξουν αντιδράσεις και από το εσωτερικό της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΠΑΣΟΚ.

Για παράδειγμα, αν το Πρόγραμμα περιλαμβάνει μέτρα που έχουν χαρακτηριστεί στο παρελθόν αντιλαϊκά ή που δεν συνάδουν με την προεκλογική ρητορική του ΠΑΣΟΚ, τότε αρκετοί πράσινοι βουλευτές θα διατυπώσουν τις αντιρρήσεις τους, χωρίς πάντως να φτάσουν στο σημείο να καταψηφίσουν.

Δύο κινήσεις

* Στην κατηγορία τέτοιων μέτρων ανήκει η αύξηση του ΦΠΑ και η «αμνήστευση» όσων δηλώσουν τα κεφάλαιά τους χωρίς να είναι υποχρεωμένοι να αποκαλύψουν την πηγή προέλευσής τους.

Για το πρώτο ζήτημα οι γνώμες διχάζονται. Ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ και μέλος της ομάδας που επεξεργάστηκε το οικονομικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ, Γ. Στουρνάρας, σε συνέντευξή του στο newstime.gr έκανε λόγο για την ανάγκη να δημιουργηθεί ένα «μαξιλαράκι» με αύξηση του ΦΠΑ.

Το υπουργείο Οικονομικών διαψεύδει (ανεπισήμως) ότι έχει την πρόθεση να προχωρήσει στη λύση αυτή, αλλά όταν ρωτήθηκε ο Γ. Παπανδρέου δεν την απέρριψε κατηγορηματικά, σημειώνοντας ότι «δεν έχει φτάσει σε μένα τέτοια πρόταση από το υπουργείο Οικονομικών», και παρέπεμψε για τα περαιτέρω στη δημόσια διαβούλευση που είναι σε εξέλιξη.

Βεβαίως, αυτή η διαδικασία έχει τη σημασία της, όμως δεν πρόκειται οι απόψεις των πολιτών που συμμετέχουν στο διάλογο να επηρεάσουν αποφασιστικά την πολιτική της κυβέρνησης, αφού, όπως επισημαίνεται από κύκλους του Μαξίμου, «το διακύβευμα είναι να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη των εταίρων μας και των αγορών και μόνο μία κυβέρνηση έχει συνολική εικόνα της κατάστασης και των πολιτικών που απαιτούνται».

**Σε ό,τι αφορά την «αμνήστευση των κεφαλαίων», ο Γ. Παπακωνσταντίνου έχει πει ότι δεν απορρίπτει την ιδέα, αλλά έχει εκφράσει επιφυλάξεις. Επιπλέον υπογράμμισε ότι η ανάλογη πρωτοβουλία στην αρχή της νεοδημοκρατικής διακυβέρνησης δεν είχε τα αποτελέσματα που προσδοκούσε τότε ο Γ. Αλογοσκούφης.

Είναι φανερό ότι στην περίπτωση που η κυβέρνηση υιοθετήσει και τις δύο προτάσεις τότε θα είναι ανοιχτή στην κατηγορία πως αθετεί τις προεκλογικές δεσμεύσεις της. Το επιχείρημα «βρήκαμε την κατάσταση της οικονομίας σε χειρότερο χάλι απ' αυτό που περιμέναμε» έχει την αξία του αλλά δεν φτάνει για να εξασφαλιστεί η συναίνεση του πολιτικού προσωπικού του ΠΑΣΟΚ.

Κέντρο συντονισμών

Γι' αυτό και το τελευταίο διάστημα καταβάλλεται συντονισμένη προσπάθεια ώστε να αποκτήσει η κυβέρνηση ενιαία φωνή και σταθερό επικοινωνιακό στίγμα. Η δημιουργία ενός κέντρου που θα συνεδριάζει καθημερινά και θα λειτουργεί ως μηχανισμός αποτροπής φαινομένων διγλωσσίας και κρουσμάτων απειθαρχίας είναι πρώτη προτεραιότητα πλέον για το μεγάρο Μαξίμου.

Μπορεί ο Γ. Παπανδρέου να εμφανίστηκε ανεκτικός στην εσωκομματική κριτική και να ζήτησε να απενοχοποιηθεί η κατάθεση διαφωνιών, ακόμη και από υπουργούς, όμως δεν αισθάνθηκε καθόλου άνετα όταν ήρθε αντιμέτωπος με την παραίτηση ενός υφυπουργού του (Ν. Ρόβλιας) και με μια σύγκρουση κυβερνητικών παραγόντων η οποία παρ' ολίγον να οδηγήσει έναν υπουργό (Α. Λοβέρδος) στην παραίτηση, ή όταν υποχρεώθηκε να αναδιπλωθεί στο θέμα των τελών μπροστά στην κοινωνική κατακραυγή που ξεσηκώθηκε από τις αποφάσεις του αρμόδιου υπουργείου.

Παρά το ασφυκτικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί, η κυβέρνηση αισιοδοξεί ότι θα περάσει τις εξετάσεις του Ιανουαρίου. Κορυφαίος υπουργός με θητεία σε προηγούμενες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ έλεγε στην «Κ.Ε.» ότι «σε παρόμοια θέση ήμασταν και το 1993. Τότε τα καταφέραμε και δεν βλέπω το λόγο γιατί να μην το πετύχουμε και τώρα».

Παραδέχεται πάντως ότι «η σημερινή κατάσταση είναι πιο σοβαρή, και για να εξαλείψουμε την καχυποψία των αγορών οφείλουμε να πείσουμε ότι αυτά που λέμε τα εννοούμε. Προϋπόθεση γι' αυτό είναι να στηριχτεί χωρίς "αστερίσκους" το οικονομικό επιτελείο, να περιοριστούν οι εσωτερικές διαφωνίες και να ελεγχθούν οι κοινωνικές αντιδράσεις».

• Του ΤΑΣΟΥ ΠΑΠΠΑ, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 3 Ιανουαρίου 2010