Ψάχνοντας τον βηματισμό της

• Tου Σταυρου Λυγερου, Η Καθημερινή, 20/10/2009

Δύο εβδομάδες μετά το σχηματισμό της, η νέα κυβέρνηση δεν έχει βρει ακόμα το βηματισμό της. Οι πρώτες κινήσεις της ήταν κυρίως επικοινωνιακού χαρακτήρα και έγιναν δεκτές με θετικό τρόπο από την κοινή γνώμη. Το γεγονός αύξησε τη δημοτικότητα του Γ. Παπανδρέου, αλλά διόγκωσε τις προσδοκίες. Η κοινωνία δεν αναμένει θαύματα. Αναμένει, όμως, τη δρομολόγηση λύσεων και μάλιστα το ταχύτερο δυνατόν.

Μέχρι και το φθινόπωρο του 2008 η πλειονότητα των πολιτών θεωρούσε ότι ο Γ. Παπανδρέου «είναι καλό παιδί, αλλά δεν κάνει για πρωθυπουργός». Σήμερα η ίδια τον αντιμετωπίζει, όχι μόνο σαν ικανό κυβερνήτη, αλλά και σχεδόν σαν παράγοντα αναγέννησης του πολιτικού συστήματος. Δεδομένου ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δεν άλλαξε σ’ έναν χρόνο, είναι προφανές πως ένας μεγάλος αριθμός πολιτών τον βλέπει με άλλο μάτι. Επειδή οι πολίτες αυτοί δεν δέχθηκαν την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος, η μεταστροφή τους μπορεί να αποδοθεί μόνο στην ανάγκη τους να πιστέψουν και να αντλήσουν ελπίδα.

Η επικοινωνιακή καταιγίδα έφτιαξε κλίμα, αλλά από μόνη της δεν δημιουργεί στέρεο πολιτικό έδαφος. Τα πάντα θα κριθούν από τον τρόπο, που η κυβέρνηση θα χειριστεί τα συσσωρευμένα και οξυμένα προβλήματα. Αυτή τη μάχη, η κυβέρνηση θα τη δώσει με δύο μειονεκτήματα: το πρώτο είναι τα οργανωτικά εμπόδια, που η ίδια ήγειρε με τις επιλογές της. Το δεύτερο είναι η πολιτική ομηρία, που έχουν δημιουργήσει οι προεκλογικές δεσμεύσεις της.

Η απόφαση του νέου πρωθυπουργού να αναδομήσει αμέσως το κυβερνητικό σχήμα επηρεάζει αρνητικά την ικανότητα της κυβέρνησης να δράσει γρήγορα. Υπάρχουν ακόμα «γκρίζες» υπηρεσίες, επειδή με τις αλλαγές βρέθηκαν στη συνοριακή ζώνη μεταξύ «γειτονικών» υπουργείων. Η μέθοδος των βιογραφικών για την επιλογή των γενικών/ειδικών γραμματέων έχει αφήσει τα υπουργεία χωρίς τα ανώτατα στελέχη, που ρόλος τους είναι να κινητοποιούν σε καθημερινή βάση τη διοίκηση. Είναι και αυτός ένας πρόσθετος ανασταλτικός παράγοντας.

Στην πραγματικότητα, δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμα η μετάβαση από τη «γαλάζια» στην «πράσινη» κατάσταση. Οι υπουργοί βρίσκονται σχεδόν μόνοι τους στα γραφεία τους και οι υφυπουργοί αναμένουν να τους δοθούν αρμοδιότητες. Οι στοίβες των υπηρεσιακών εγγράφων που συσσωρεύονται στα γραφεία των νέων υπουργών προκαλούν δυσλειτουργίες, αλλά όχι ανήκεστη βλάβη. Σε μερικές ημέρες, όλα αυτά θα αποτελούν παρελθόν. Η απώλεια του χρόνου, όμως, δεν είναι χωρίς κόστος. Η ευφορία θα αρχίσει να υποχωρεί και μαζί της θα αρχίσει να μειώνεται και η ανοχή της κοινής γνώμης.

Το σημαντικότερο εμπόδιο, πάντως, είναι οι προεκλογικές δεσμεύσεις. Το έδειξε με το καλημέρα η διαμάχη για τη σύμβαση με την Cosco. Η εμπλοκή στο λιμάνι του Πειραιά είναι ο πρώτος κρίκος μιας μακριάς αλυσίδας. Η κυβέρνηση θα πιεστεί ποικιλοτρόπως το επόμενο διάστημα να τηρήσει τις υποσχέσεις της και μάλιστα σε συνθήκες άκρως προβληματικής δημοσιονομικής κατάστασης.