Αναγκαστική αναμονή

• Tου Κωστα Ιορδανιδη, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Kυριακή, 10 Iανoυαρίου 2010

Πλησιάζουν εκατό ημέρες από την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία και η κυριαρχούσα αίσθηση είναι ότι η κυβέρνηση εξαγγέλλει, συζητεί, αλλά δεν δρα. Ενδεχομένως ο εσωτερικός μονόλογος εισήχθη και στο κόμμα που ασκεί την εξουσία και δεν αποτελεί προνόμιο μικρών πολιτικών ομάδων.

Εάν ο κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου δεν ενεργούσε κάτω από την ασφυκτική πίεση της Επιτροπής και εάν ο κ. Μιχάλης Χρυσοχοΐδης δεν αντιμετώπιζε πιεστικές ανάγκες εσωτερικής ασφαλείας, θα έλεγε κανείς ότι σε αυτόν τον τόπο τίποτε δεν κινείται. Ο ισχυρισμός θα ήταν ασφαλώς υπερβολικός και οι κάτοχοι ορισμένων χαρτοφυλακίων ίσως διαμαρτύρονταν, αλλά αυτό δεν θα άλλαζε τη γενική εντύπωση. Και η πολιτική είναι πρωτίστως εντυπώσεις, κατασκευή μύθου και ιδεολογήματος, που ενεργοποιεί το πλήθος με στόχο την επίτευξη συγκεκριμένων αποτελεσμάτων στο υλικό επίπεδο.

Ας υποθέσουμε, για να αποφύγουμε διαταραχές του νου εξόχως επικίνδυνες, ότι παρακολουθούμε απλώς μια φαινομένη αδράνεια. Κάτι ανάλογο με ό,τι συνέβαινε στη Βιέννη το 1815, όταν σχολιαζόταν καυστικώς πως «το συνέδριο δεν προχωρεί, αλλά χορεύει», έως ότου αιφνιδίως, ως προϊόν πολυτελών γευμάτων και απείρων κοινωνικών εκδηλώσεων, ανέκυψε το σύστημα το οποίο επανέφερε την τάξη που ίσχυε στην Ευρώπη πριν από τη λαίλαπα του Ναπολέοντος Α΄. Εάν όμως δεν συμβαίνει αυτό, τότε βρισκόμαστε ενώπιον φαινομένου μοναδικού και ως εκ τούτου δεν είμαστε σε θέση να προσμετρήσουμε με ακρίβεια τις συνέπειες.

Κάθε κόμμα πριν ανέλθει στην εξουσία φιλοδοξεί εντός των πρώτων εκατό ημερών να εισαγάγει τα πλέον ριζοσπαστικά μέτρα, διότι ο αντίπαλος είναι συντετριμμένος από την ήττα, ο λαός έχει εκτονωθεί με την άσκηση του εκλογικού του δικαιώματος και έχει την αυταπάτη ότι μια νέα σελίδα άνοιξε στην ιστορία του έθνους του. Είναι ως εκ τούτου ανεκτικός ή απρόθυμος να αντιδράσει.

Η Νέα Δημοκρατία έχασε το πλεονέκτημα της αναλήψεως ριζοσπαστικών πρωτοβουλιών τον Μάρτιο του 2004, όταν κατέκτησε την εξουσία, λόγω των Ολυμπιακών Αγώνων. Απαιτείτο συναίνεση για την εκπλήρωση του ύψιστου στόχου και έτσι χάθηκε ένα εξάμηνο. Στο διάστημα όμως αυτό, το Υπουργικό Συμβούλιο και τα στελέχη εντάχθηκαν στην καθημερινότητα, που είναι ο αντίπαλος της όποιας αλλαγής.

Σε αντίθεση με τη Ν.Δ., το ΠΑΣΟΚ δεν είχε ανάλογες περιοριστικές δεσμεύσεις. Είχε κατακτήσει την εξουσία με διαφορά 10,5%, ανέλπιστη για νικητές και ηττημένους. Η Ν.Δ., μετά την αποχώρηση του τέως πρωθυπουργού κ. Κώστα Καραμανλή από την ηγεσία του κόμματος, βυθίστηκε για δύο μήνες σε έναν σκληρό αγώνα διαδοχής. Το πεδίο ήταν ανοιχτό για τον νέο πρωθυπουργό κ. Γιώργο Παπανδρέου.

Παρά ταύτα, το πρόβλημα των δύο ηγετών, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές και υπό διαφορετικές συνθήκες, ήταν κοινό. Αισθάνονταν και οι δύο δεσμευμένοι απέναντι στο εκλογικό σώμα -διότι κατά βάθος είναι έντιμα άτομα- να εκπληρώσουν κάποιες από τις προεκλογικές δεσμεύσεις τους, που αναιρούσε η πραγματικότης. Παρά την κριτική που του ασκείται, ο κ. Καραμανλής κάπως ενήργησε· ο κ. Παπανδρέου ακόμη διαβουλεύεται. Υπάρχει στην κυβέρνηση μια διαφορετική αντίληψη του χρόνου και του επείγοντος. Εξ ανάγκης θα αναμείνουμε.