Ούτε ημέρα χαμένη!

• Tου Κωστα Καλλιτση, Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Kυριακή, 10 Iανoυαρίου 2010

Η περίπτωση να μας επιστραφεί το Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης ως απαράδεκτο, ευτυχώς εκλείπει. Οι εκπρόσωποι της Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, μέσα από διεξοδική συζήτηση με την ελληνική κυβέρνηση, διπλωματικά πλην σαφώς διατύπωσαν παρατηρήσεις, είπαν πού συμφωνούν, ποιες ενστάσεις ή αμφιβολίες διατηρούν για ορισμένα κρίσιμα μεγέθη. Στην πραγματικότητα, μας είπαν την ουσία της έκθεσης που θα συντάξουν και ποια θα είναι τα σχόλιά τους εφόσον προχωρήσουμε ή δεν προχωρήσουμε σε επιπλέον συγκεκριμένα μέτρα. Η διαπραγμάτευση θα συνεχιστεί ατύπως, για λίγες ακόμη ημέρες. Γνωρίζοντας τις γνώμες και τις εκτιμήσεις τους, η Αθήνα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θα τις λάβει υπόψη.

Το χειρότερο, λοιπόν, κατ’ αρχήν απεφεύχθη. Μένουν όλα τα άλλα. Πρώτον, απομένει η Κομισιόν να υπερασπισθεί πειστικά τη θετική αξιολόγησή της για το ελληνικό Πρόγραμμα στην Οικονομική και Χρηματοπιστωτική Επιτροπή (EFC). Δεύτερον, η EFC να κάνει θετική γνωμάτευση στο Eurogroup και στο Ecofin και το τελευταίο να αποφασίσει θετικά επί του ελληνικού Προγράμματος. Τρίτον, να πείσουμε τους ισχυρούς της Ευρωζώνης (Γερμανία, Γαλλία και άλλους) για την αποτελεσματικότητα του Προγράμματός μας, ώστε να αποφύγουμε την «off the record» απαξίωσή του. Ετσι ώστε, τέταρτον, να πεισθούν οι ξένοι δανειστές ελληνικού κράτους (και τραπεζών...) ότι γινόμαστε φερέγγυοι.

Οι επόμενες εξετάσεις που θα κληθούμε να δώσουμε, είναι τον Μάρτιο. Τον Φεβρουάριο η Ελλάδα θα υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 126, παράγραφος 9, της Συνθήκης της Λισσαβώνας. Με βάση αυτό, οι Βρυξέλλες θα παρακολουθούν αν και πόσο μειώνουμε το δημοσιονομικό έλλειμμά μας, ανά μήνα. Τον Μάρτιο, λοιπόν, θα υπάρξει μια πρώτη εκτίμηση της αποτελεσματικότητας των δράσεων που αποφασίσθηκαν. Η καθυστέρηση στην επιβολή αυτονόητων μέτρων όπως η αύξηση της φορολογίας τσιγάρων και ποτών, η αναβολή της αύξησης του ειδικού φόρου υγρών καυσίμων, η αδράνεια στην ανασυγκρότηση του φοροεισπραχτικού μηχανισμού, έχουν δυσκολέψει τις εξετάσεις του Μαρτίου. Αν, όμως, στο τρίμηνο φανεί ότι το έλλειμμα δεν περιορίζεται, η εύθραυστη εμπιστοσύνη θα κλονιστεί, το πρόβλημα θα επανέλθει οξύτερο, νέα μέτρα θα καταστούν αναπόφευκτα - θα επιβληθούν.

Η κληρονομιά της προηγούμενης εξαετίας είναι βαρύτατη. Στο τεράστιο έλλειμμα του 2009, αυτό που αποτυπώνεται δεν είναι ένα οικονομικό αλλά ένα πολιτικό πρόβλημα: η πλήρης διάλυση του κράτους, η κοινωνικοποιημένη διαφθορά και οι αποχαλινωμένες δυνάμεις της διαπλοκής. Τούτων δοθέντων ωστόσο, στη διελκυστίνδα μεταξύ των ηρακλέων μιας (κούφιας) προεκλογικής συνέπειας και των ρεαλιστών της μεταρρύθμισης χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Σήμερα, λοιπόν, απαιτούνται ισχυρότερες δράσεις από εκείνες που θα αρκούσαν χθες και, αν χαθεί επιπλέον χρόνος, αύριο θα απαιτηθούν πραγματικά σκληρά μέτρα. Διά ταύτα, όλα όσα είναι να γίνουν πρέπει να γίνουν τώρα, χωρίς άλλη καθυστέρηση. Να επιταχυνθούν οι διαδικασίες και οι νέες ρυθμίσεις να επιβληθούν στο σύνολό τους άμεσα και χωρίς εκπτώσεις, προκειμένου το τοπίο να γίνει ευκρινές και ο καθένας, μισθωτός ή επιχειρηματίας, να μπορέσει να προεξοφλήσει το αποτέλεσμά τους και με ασφάλεια να σχεδιάσει τα επόμενα βήματά του. Αυτό θα είναι ένα σημαντικό βήμα για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και, έτσι, την έναρξη της διαδικασίας αναγέννησης της αισιοδοξίας - άνευ της οποίας ουδέν...