Ο προϋπολογισμός ανάγκης του κ. Παπακωνσταντίνου

▅ Το οικονομικό επιτελείο προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης και στην αναγκαιότητα μείωσης του ελλείμματος

• ΓΡ. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ | ΤΟ ΒΗΜΑ, Κυριακή 8 Νοεμβρίου 2009

Ο ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ του 2010 δεν είναι αυτός που θα ήθελε να έχει καταρτίσει ο υπουργός Οικονομικών κ. Γ.Παπακωνσταντίνου. Είναι ένας προϋπολογισμός βιαστικός, ελλιπής, χωρίς όραμα και δεν αποτυπώνει όλα όσα το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης σκοπεύει να κάνει. Ο ίδιος ο υπουργός αναφέρθηκε στο περιορισμένο χρονικό διάστημα που είχε στη διάθεσή του για να τον καταρτίσει, αλλά και στα ελλιπή στοιχεία σχετικά με το μέγεθος και την αναγκαιότητα των δημοσίων δαπανών. Παρ΄ όλα αυτά όταν μια νέα κυβέρνηση αναλαμβάνει σε περίοδο κρίσης και έχει στη διάθεσή της ουσιαστικά μόνο 20 ημέρες για να καταθέσει στη Βουλή τον προϋπολογισμό, όταν δεν έχει ενημέρωση για τα πραγματικά δημοσιονομικά μεγέθη και δεν έχει περιθώριο χρόνου για να τα μελετήσει και όταν δεν έχει ακόμη επιλέξει τα βασικά διοικητικά στελέχη του υπουργείου,δηλαδή τους γενικούς γραμματείς, η κατάθεση του προϋπολογισμού αποτελεί σχεδόν ηρωική πράξη. Ο προϋπολογισμός αυτός, που είναι ένας προϋπολογισμός εκτάκτου ανάγκης, προβλέπει ρεαλιστική και όχι ανέφικτη μείωση του ελλείμματος κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες, είναι ένας προϋπολογισμός που προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στις προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης και στην αναγκαιότητα μείωσης του ελλείμματος χωρίς να έχει ούτε την οικονομική άνεση να κάνει το πρώτο, ούτε τον μηχανισμό να πετύχει το δεύτερο. Πάντως ο προϋπολογισμός αποτυπώνει τις βασικές αρχές της κυβερνητικής πολιτικής, που είναι η αποκατάσταση της ισορροπίας μεταξύ των πλουσιότερων και των χαμηλότερων εισοδημάτων, επιβαρύνει τις επιχειρήσεις, την Εκκλησία και τη μεγάλη ακίνητη περιουσία, αυξάνει την κοινωνική μέριμνα με τη στήριξη των ασθενεστέρων και ενισχύει ευαίσθητους τομείς όπως η Παιδεία και η Υγεία.

O υπουργός Οικονομικών κ. Γ. Παπακωνσταντίνου και ο υφυπουργός κ. Φ. Σαχινίδης διαβεβαιώνουν ότι το έργο τους θα φανεί στον προϋπολογισμό του 2011, ο οποίος θα καταρτιστεί με ένα νέο σύστημα, εντελώς διαφορετικό από αυτό που χρησιμοποιείται σήμερα. Ο επόμενος προϋπολογισμός θα καταρτιστεί από μηδενική βάση. Το υπουργείο δεν θα αποδεχτεί καμία δαπάνη ως δεδομένη, θα εξετάσει την αναγκαιότητα όλων των δαπανών που γίνονται σήμερα και θα ζητήσει από τους άλλους υπουργούς να του περιγράψουν τα projects που θέλουν να υλοποιήσουν και να τα κοστολογήσουν εκ του μηδενός. Αντίθετα με αυτόν τον τρόπο, ο οποίος, όπως φιλοδοξεί το οικονομικό επιτελείο, θα επιφέρει σημαντική μείωση των δαπανών, οι προϋπολογισμοί ως σήμερα καταρτίζονται παίρνοντας ως δεδομένες τις δαπάνες που είχαν γίνει την προηγούμενη χρονιά, αυξημένες ή μειωμένες κατά ένα μικρό ποσοστό. Ετσι, κάθε προϋπολογισμός εγκλωβίζεται στα μεγέθη του προηγούμενου με αποτέλεσμα τη διατήρηση της κακοδιαχείρισης και των ελλειμμάτων. Το οικονομικό επιτελείο καταβάλλει προσπάθεια για την κατάρτιση το 2011 ενός προϋπολογισμού τριετούς διάρκειας, που να οδηγεί σε μείωση του ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ στο τέλος του 2013 σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το κλειδί λοιπόν για την ανάπτυξη της οικονομίας και το συμμάζεμα των δημόσιων οικονομικών θα είναι ο επόμενος προϋπολογισμός. Το ζητούμενο με τον εφετινό προϋπολογισμό είναι αν θα τον δεχτεί ως υλοποιήσιμο και αν θα τον κρίνει επαρκή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

▅ Ορκωτοί λογιστές στα υπουργεία

Πέραν αυτού, η οικονομική πολιτική της κυβέρνησης θα αρχίσει τώρα να διαμορφώνεται καθώς ο υφυπουργός Οικονομικών κ. Φ. Σαχινίδης θα αρχίσει τον διάλογο με τις παραγωγικές τάξεις για τη διαμόρφωση των αλλαγών στο φο ρολογικό σύστημα. Στόχος του είναι το πρώτο τρίμηνο του 2010 να έχουν επιλεγεί όλες οι αλλαγές που θα επέλθουν στη φορολογία και οι οποίες θα επιτρέψουν τον περιορισμό των ελλειμμάτων μέσω κυρίως της πάταξης της φοροδιαφυγής και της μείωσης της σπατάλης. Ο διάλογος αυτός δεν θα είναι προσχηματικός, λέει ο κ. Σαχινίδης ο οποίος σκοπεύει να ζητήσει τη συμβολή ειδικών από τις μεγάλες εταιρείες ορκωτών λογιστών- θα κληθούν να εργασθούν μαζί με τις υπηρεσίες του Γενικού Λογιστηρίου του κράτους για την εξυγίανση των δημόσιων οικονομικών. Οι ορκωτοί λογιστές, οι οποίοι διαθέτουν τεράστια εμπειρία από τον ιδιωτικό τομέα και δεν διακατέχονται από την τάση της διαρκούς αύξησης των δαπανών που χαρακτηρίζει τις υπηρεσίες των υπουργείων, αναμένεται ότι θα παίξουν καταλυτικό ρόλο στην αλλαγή του συστήματος κατάρτισης του προϋπολογισμού και στην προσπάθεια σύλληψης της φοροδιαφυγής. Βέβαια, το μεγάλο βάρος της προσπάθειας για τη φοροδιαφυγή θα το σηκώσουν οι ελεγκτές των εφοριών οι οποίοι θα ανασυσταθούν σε σώμα και θα ξεκινήσουν τους ελέγχους της αγοράς εντός των επόμενων μηνών.

Τη στιγμή αυτή προέχει η επιλογή των οκτώ γενικών και ειδικών γραμματέων από τον υπουργό κ. Γ. Παπακωνσταντίνου εντός των επόμενων δέκα ημερών, οι οποίοι θα κληθούν να οργανώσουν και να διοικήσουν τις υπηρεσίες του υπουργείου.

▅ Τα έκτακτα μέτρα και ο ΣΕΒ

Πριν από τη δημοσιοποίηση του προϋπολογισμού, ο κ. Παπακωνσταντίνου ανακοίνωσε ότι οι επιχειρήσεις που είχαν μεγάλα κέρδη το 2008 θα κληθούν να πληρώσουν έκτακτη εισφορά η οποία συνολικά θα αποφέρει στον προϋπολογισμό ένα δισ. ευρώ. Πριν το ανακοινώσει δημοσίως είχε επισκεφθεί τον Σύνδεσμο Ελληνικών Βιομηχανιών και ενημέρωσε τα μέλη του για τις προθέσεις του. Ο ΣΕΒ δεν αντέδρασε στην απόφαση της κυβέρνησης, αντίθετα εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία δήλωνε την πρόθεσή του να στηρίξει την κυβερνητική προσπάθεια. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο πρόεδρος του ΣΕΒ κ. Δ. Δασκαλόπουλος είχε συζητήσει τη στάση που θα κρατήσει έναντι της κυβερνητικής απόφασης με κορυφαίους επιχειρηματίες και η άποψή τους ήταν ενιαία: «Πρόκειται για μια απόφαση που έχει ήδη ληφθεί» του είπαν «δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να την αποτρέψουμε, ας τη δεχτούμε με προθυμία, αλλά την επόμενη φορά που θα μας ζητήσουν έκτακτη εισφορά να τους ρωτήσουμε τι το έκαναν το ένα δισεκατομμύριο που τους δώσαμε. Διότι όταν ζητάς χρήματα εκτάκτως από κάποιον πρέπει να του δίνεις και λογαριασμό τι τα έκανες» .

Η στάση λοιπόν των επιχειρηματιών απέναντι σε αυτή την έκτακτη εισφορά διαμορφώθηκε εξ ανάγκης. Παρ΄ όλα αυτά ο ΣΕΒ δεν παρέλειψε την επομένη της ανακοίνωσης να δώσει στη δημοσιότητα στοιχεία για το βάρος της φορολογικής επιβάρυνσης που υφίσταται και εμμέσως να κατηγορήσει για φοροδιαφυγή τους ελεύθερους επαγγελματίες και τις μικρές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΒ, οι μεγάλες επιχειρήσεις, που τώρα καλούνται να πληρώσουν τη νύφη, είναι οι πλέον επιβαρημένες φορολογικά σε αντίθεση με τις μικρομεσαίες οι οποίες συμμετέχουν με ελάχιστα χρήματα στα δημόσια έσοδα. Τα επιχειρήματα του ΣΕΒ μοιάζουν λογικά, καθώς ο καθένας μας στην καθημερινότητά του διαπιστώνει ότι οι μεγάλες και οργανωμένες επιχειρήσεις πράγματι κόβουν αποδείξεις και τιμολόγια για κάθε συναλλαγή, ενώ οι περισσότερες μικρές επιχειρήσεις και οι ελεύθεροι επαγγελματίες το κάνουν περιστασιακά. Συνεπώς η κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη της αυτά τα επιχειρήματα και να στρέψει τους ελεγκτικούς μηχανισμούς προς αυτή την κατεύθυνση.

Η αλήθεια πάντως είναι ότι η απόφαση της κυβέρνησης να επιβάλει έκτακτη εισφορά εμπεριέχει μεγάλη δόση αδικίας. Διότι αντί να πιάσει αυτούς που κλέβουν την Εφορία και δεν πληρώνουν καθόλου φόρους, ζητεί επιπλέον φόρο από αυτούς που ήδη πληρώνουν. Από την άλλη, η κυβέρνηση υπόσχεται ότι θα ξεκινήσει ένα ανελέητο κυνήγι της φοροδιαφυγής ώστε να μη χρειαστεί ξανά η επιβολή εκτάκτων μέτρων.