Πρωθυπουργός, όχι υπουργός Εξωτερικών

Η κινητικότητα του κ. Παπανδρέου είναι ευπρόσδεκτη, αλλά η υπερβολική δραστηριότητά του στο εξωτερικό συχνά επισκιάζει την ανάγκη άσκησης των πρωθυπουργικών καθηκόντων στο εσωτερικό. Σε μια δύσκολη συγκυρία, όπου η χώρα έχει ανάγκη, ίσως περισσότερο από ποτέ, πρωθυπουργό πλήρους απασχόλησης, ο Γιώργος Παπανδρέου συχνά δείχνει να προτιμά τον ρόλο του υπουργού Εξωτερικών. Η γνώση και η ενασχόληση με τα διεθνή ζητήματα είναι χρήσιμη για τη χώρα, όπως είναι φυσικά οι γνωριμίες και οι δίαυλοι επικοινωνίας που οικοδόμησε ως υπουργός Εξωτερικών. Ομως, η θητεία του στην ηγεσία της ελληνικής διπλωματίας ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2004. Εκτοτε εξελέγη πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, και πρόσφατα πρωθυπουργός.

Για να περιορίσει τις αντιδράσεις στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ και να στηρίξει τον στενό συνεργάτη του, Δημήτρη Δρούτσα, επέλεξε να αναλάβει ο ίδιος το υπουργείο Εξωτερικών, και να διορίσει αναπληρωτή τον κ. Δρούτσα. Ο τελευταίος διαθέτει γνώση του αντικειμένου, ενώ σταδιακά αποκτά και πολιτική εμπειρία. Αν ο κ. Παπανδρέου θεωρεί ότι πληροί τις προϋποθέσεις, οφείλει να του εμπιστευθεί την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής, και ο ίδιος να στραφεί στην εσωτερική καθημερινότητα και τη διακυβέρνηση της χώρας. Ετσι θα διευκολύνει το έργο του σημερινού αναπληρωτή υπουργού έναντι σημαντικών συναντήσεων στο μέλλον με τη Χίλαρι Κλίντον, τον Αχμέτ Νταβούτογλου, και άλλους, ενώ ελπίζεται επίσης ότι με αυτό τον τρόπο ίσως τερματισθεί η οργανική δυσλειτουργία του υπουργείου που παρατηρείται καθώς πολλές αποφάσεις για να υλοποιηθούν απαιτούν την υπογραφή του υπουργού, στην προκειμένη περίπτωση του κ. Παπανδρέου.

Ο πρωθυπουργός αγαπά την επαφή με ξένους ηγέτες. Νιώθει τα διεθνή φόρα οικείο χώρο όπου συχνά αποδεικνύεται αποτελεσματικός, είτε είναι η κρίσιμη σύνοδος κορυφής της Ε. Ε. στις Βρυξέλλες, όπου κατέβαλε προσπάθειες να αποκαταστήσει τη χαμένη αξιοπιστία της χώρας έναντι των Ευρωπαίων εταίρων αλλά και των διεθνών ΜΜΕ, είτε η παγκόσμια διάσκεψη για την κλιματική αλλαγή στην Κοπεγχάγη. Πρόσφατα προσκλήθηκε προσωπικά να συμμετάσχει στην ετήσια συνάντηση του Νταβός στο τέλος του μήνα. Σε άλλες εποχές η μετάβασή του θα ήταν δεδομένη και θα την αξιοποιούσε για να προβάλει την Ελλάδα. Η βεβαιότητα ότι θα βρεθεί στο στόχαστρο πολλών, ίσως τον κάνει διστακτικό. Ομως, με δεδομένη τη μάλλον θετική εικόνα που διαθέτει στους διεθνείς κύκλους, είναι ίσως το ιδανικό πρόσωπο για να απαντήσει στην κριτική, αρκεί να το πράξει πειστικά, και αυτό θα γίνει μόνο εάν είναι οπλισμένος με μια κατ’ αρχήν θετική ανταπόκριση από το Eurogroup και το Ecofin στο πρόγραμμα σταθερότητας που θα καταθέσει ο Γ. Παπακωνσταντίνου.

Στις εκατό ημέρες που βρίσκεται στην εξουσία ο πρωθυπουργός έχει ήδη πραγματοποιήσει πολλές επισκέψεις στο εξωτερικό: Κωνσταντινούπολη, Λευκωσία, Στοκχόλμη, Λονδίνο, Βερολίνο, Κοπεγχάγη, Βελιγράδι, Αγιος Δομήνικος, και, φυσικά, Βρυξέλλες. Σύντομα θα μεταβεί επίσης στην Ουάσιγκτον και στη Μόσχα, ενώ φέρεται να εξετάζει να επισκεφθεί και χώρες όπως το Πακιστάν, το Αφγανιστάν και το Ιράκ.

Η άλλη όψη αυτής της κινητικότητας του πρωθυπουργού στο εξωτερικό είναι η αίσθηση ότι εν μέρει αποσπά την προσοχή του από το εσωτερικό. Ο κ. Παπανδρέου έχει διορίσει έναν ισχυρό αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, και διαθέτει έναν υπουργό Επικρατείας εμπιστοσύνης, αλλά ουδείς δύναται να αντικαταστήσει, συμβολικά και επί της ουσίας, τον πρωθυπουργό, ο οποίος οφείλει να παρακολουθεί εκ των έσω και να συντονίζει επί τόπου το κυβερνητικό έργο, να βρίσκεται συνεχώς κοντά στα προβλήματα ώστε να αφουγκράζεται έγκαιρα τις ανάγκες και τα όρια της κοινωνίας την οποία κυβερνά, και ενίοτε να διορθώνει σφάλματα. Ο ελληνικός λαός τον εξέλεξε πρωθυπουργό, όχι υπουργό Εξωτερικών.